Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2015

Συνέντευξη Διονυσίας Μούσουρα σε Κατερίνα Δεμέτη


Έργο Αναστασίας Φλεμοτόμου, Σεπτέμβρης 2015, ειδικά για την συνέντευξη στο "Τ.Λ."5.

Στο οπισθόφυλλο του τελευταίου βιβλίου της Διονυσίας Μούσουρα, του οποίου το χώρο μου είχε τιμητικά παραχωρήσει, είχα  γράψει ότι «ξεσκονίζοντας τη λήθη από τη μικρή ζωή των ανθρώπων που ζουν στην πρώτη και τη δεύτερή της πατρίδα και φέρνοντας στη μνήμη πρόσωπα, γεγονότα, και καταστάσεις, η Δ.Μ., στις ιστορίες που μας αφηγείται, ανακαλύπτει η ίδια για πρώτη φορά την πικρή αλήθεια:  ο δρόμος για την επιστροφή έχει κλείσει. Έτσι, απαλλαγμένη από τη μυθοποίηση στοιχείων, που μπορούν να δυσκολέψουν σε συναισθηματικό επίπεδο τη γραφή της, αφήνεται στη νοσταλγία της περιγραφής της «ζωής των μεταναστών», που την αφηγείται πάντα χωρίς να την ωραιοποιεί και της «άλλης ζωής», εκείνης των μακρινών συγγενών, πίσω στην πρώτη πατρίδα, και αποδέχεται την πραγματικότητα: η ονειρεμένη πατρίδα μας δεν έχει χωρικά σύνορα, η εστία μας είναι εκεί που καίει η φωτιά της καρδιάς μας».
Η έλευσή της, για τρίτη συνεχόμενη φορά τα τελευταία χρόνια στην πρώτη της πατρίδα, για λίγες μόνο μέρες, μας επιτρέπει να ισχυριστούμε ότι η φωτιά της καρδιάς της καίει ολοζώντανη στο όμορφο νησί μας, και της δίνει την έμπνευση για να συνεχίζει να γράφει εκεί στην άλλη άκρη της γης, στους Αντίποδες, στη μακρινή Μελβούρνη.

Ερωτήσεις

1η: Αγαπητή μου Διονυσία, γνωριστήκαμε μέσα από το ηλεκτρονικό περιοδικό του π. Παν. Καποδίστρια «Στον ίσκιο του Ήσκιου» ως τακτικές συνεργάτιδές του και κατόπιν γίναμε φίλες στο κοινωνικό δίκτυο facebook και από εκεί μιλάμε σχεδόν καθημερινά τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Το facebook ήταν και η αφορμή για να μου στείλεις τα  πρώτα σου βιβλία από την Αυστραλία. Γνωρίζω ότι διατηρείς αυτού του είδους την επικοινωνία με αρκετούς φίλους από την Ελλάδα. Πόσο πιστεύεις ότι, τα «κουμπιά», που λέω κι εγώ, μπορούν να υποκαταστήσουν την ανθρώπινη επαφή; Πρέπει να  στεκόμαστε μόνο σε αυτά ή να προχωράμε γρήγορα στην διαπροσωπική γνωριμία, καθώς μόνο σε παρεξηγήσεις και παρερμηνείες  μπορούν να μας οδηγήσουν και τι θα συμβούλευες τα νέα παιδιά που παρουσιάζουν πραγματική εξάρτηση από όλα αυτά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ναι, έτσι ακριβώς έγινε η γνωριμία μας Κατερίνα μου κι έτσι ήλθαμε πιο κοντά, ανταλλάσσοντας και τα βιβλία μας! Το γεγονός ότι είσαι κόρη αγαπητών συμμαθητών και φίλων από τα παλιά, ήταν ένα ακόμα πολύ θετικό στοιχείο!
Η τεχνολογία, είναι καλή, πολύ καλή, γιατί μας δίνει απεριόριστες δυνατότητες σε πολλούς τομείς! Τα «κουμπιά», όμως όπως τα λες, δεν μπορεί και δεν πρέπει ποτέ να αντικαθιστούν την ανθρώπινη επαφή, εκεί όμως, που είναι εφικτή! Σε άτομα όπως εγώ και πολλοί άλλοι που ζούμε εκτός Ελλάδας, είναι ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας και επαφής!
Τα νέα παιδιά, να μην απορροφώνται από την τεχνολογία. Παν μέτρον άριστον!

2η Ερώτηση: Υπάρχουν κοινά στοιχεία στη Ζάκυνθο που βλέπεις σήμερα με εκείνη της δεκαετίας του ΄50, την οποία αναγκάστηκες να αφήσεις πίσω για να ξενιτευτείς στη μακρινή Αυστραλία;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τολμώ να πω, πολλά  κοινά στοιχεία, η ομορφιά της φύσης, τα μνημεία-ορόσημα, κυριολεκτικά και μεταφορικά, με τα οποία  γαλουχήθηκε η γενιά μου, η πατροπαράδοτη Ζακυνθινή φιλοξενία, η απλότητα και καλοσύνη των ανθρώπων, το γνοιάσιμο του ενός για τον άλλον!
Το μεγάλο πλεονέκτημα αλλά και προνόμιο, να μπορείς να περπατάς άνετα και χωρίς φόβο ακόμα και προχωρημένες ώρες, κάτι που είναι αδιανόητο εδώ που ζω!
Το...μη-κοινό με το τότε, ο οικοδομικός οργασμός όπου το ένα κτίριο είναι κυριολεκτικά πάνω στ' άλλο, τα πάμπολλα αυτοκίνητα, μηχανάκια κι άλλα οχήματα που καθιστούν επικίνδυνο ακόμα και το περπάτημα των πεζών, που...δεν φαίνεται να έχουν δικαιώματα!

3η Ερώτηση: Ορισμένα από τα διηγήματά σου θυμίζουν ψυχογραφήματα. Πόσο σε βοήθησε η δουλειά σου ως ψυχιατρική διερμηνέας του Υπουργείου Υγείας της Βικτόριας στην προσέγγιση των ανθρώπινων χαρακτήρων και των ιστοριών, που παρουσιάζεις σε αυτά;

 ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κατερίνα μου, ομολογώ πως τα περισσότερα από τα διηγήματα μου, αναφέρονται σε υπαρκτά πρόσωπα και γεγονότα, ψυχασθενείς που για χρόνια έβλεπα και βλέπω, στη δουλειά μου.
Φυσικά, είναι έτσι δοσμένα ώστε να προστατεύεται στο έπακρο η ανωνυμία αυτών των ανθρώπων. Μολονότι, οι περισσότεροι μου το ζήτησαν οι ίδιοι να γράψω την ιστορία τους και μάλιστα επώνυμα!
Όχι μόνο αυτό, αλλά κάποια άτομα, με πλησίασαν προσφέροντας μου σεβαστά ποσά, ως ανταμοιβή, για να γράψω για τη ζωή τους.
Κάτι φυσικά που ουδέποτε δέχτηκα. 
Σε άλλα διηγήματα, όπως στο βιβλίο "Γνεφολογήματα", αντλώ θύμησες για πρόσωπα, γεγονότα κ.λπ., από τα παλιά και μερικά είναι αυτοβιογραφικά.

4η Ερώτηση: Γνωρίζω ότι αγαπημένες σου συγγραφείς είναι δύο δικές μου λατρεμένες: η Simone de Beauvoir και η Isabel Allende. Ποια βιβλία τους ξεχωρίζεις και γιατί;

 ΑΠΑΝΤΗΣΗ:  Όλα τα βιβλία της Simone de Beauvoir μου αρέσουν, τα έχω όλα μεταφρασμένα στην Αγγλική και τα έχω διαβάσει 2 και 3 φορές!
Στάθηκα και στέκομαι ιδιαίτερα όμως, στα: "Τα απομνημονεύματα μιας υπάκουης κόρης", "Το δεύτερο φύλο" και "Η ώριμη Ηλικία"! Το πρώτο, γιατί με απόλυτη ειλικρίνεια μιλάει εφ' όλης της ύλης για τα παιδικά και νεανικά της χρόνια, σκύβοντας πολύ βαθιά μέσα της, μέσα στα δικά της συναισθήματα, χωρίς να ωραιοποιεί τίποτα! Για τα άλλα δυο, το μόνο που μπορώ να πω, είναι βιβλία που κάθε γυναίκα αλλά και άνδρας επιβάλλεται να διαβάσει!
Όσο για την Isabel Allende, ισχύει το ίδιο, έχω διαβάσει ό,τι έχει γράψει κι έχει μεταφραστεί στην Αγγλική, στέκομαι, όμως, στο The Sum of our Days, όπου τόσο απλά κι ανθρώπινα μιλάει για τα χρόνια μετά το θάνατο της αγαπημένης της κόρης Paula!


5η Ερώτηση: Δίδαξες για πολλά χρόνια ελληνικά στα απογευματινά σχολεία της ελληνικής παροικίας της Μελβούρνης και στα Σαββατιανά Πολυγλωσσικά Σχολεία του Υπουργείου Παιδείας της Αυστραλίας, μιας χώρας που η ελληνόγλωσση εκπαίδευση είναι πολύ καλά οργανωμένη, πράγμα που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην πολυπολιτισμική πολιτική των δεκαετιών του 1970, 1980 και εν μέρει 1990. Στο πλαίσιο της πολυπολιτισμικής προώθησης των διαφορετικών από την Αγγλική γλωσσών άλλωστε, η Ελληνική καθιερώθηκε τη δεκαετία του 1980 ως μια από τις οχτώ Γλώσσες Κλειδιά (Key Languages) που διδάσκονταν στο αυστραλιανό κρατικό εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτό είχε ως συνέπεια να δημιουργηθούν σχεδόν σ’ όλες τις πολιτείες, σε δεκάδες σχολεία, ενταγμένα Τμήματα διδασκαλίας της Ελληνικής για κάθε ενδιαφερόμενο μαθητή και όχι μόνο για τους ελληνικής καταγωγής. Ποια είναι η γνώμη σου λοιπόν για την σημασία της  πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης σε έναν τόπο και μάλιστα στην Ελλάδα, που έχει τόσους μόνιμους πια κατοίκους από άλλες χώρες που ζουν και εργάζονται εδώ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πολύ φοβάμαι Κατερίνα μου, ότι η Ελλάδα έχει πολλή δουλειά να κάνει ακόμα, αν ποτέ γίνει, για να προσπαθήσει να καλύψει τις γλωσσικές, θρησκευτικές και πολιτισμικές ανάγκες των μονίμων πια «μεταναστών» που βρίσκονται στη Χώρα.
Για να μπορέσω να αγγίξω και μόνο τη σημασία και σπουδαιότητα  διατήρησης της μητρικής γλώσσας και του πολιτισμού ανθρώπων που για πολλούς και διαφόρους λόγους, υποχρεώθηκαν ή επέλεξαν να ζουν εκτός της πατρίδας τους, θα πρέπει να διαθέσουμε πολλές ώρες και πολύ μελάνι και χαρτί!
Γνωρίζω, ότι ο εδώ χώρος πολύ περιορισμένος, οπότε θα αρκεστώ μόνο να κάνω μια ερώτηση:
Πού και πώς θα ήταν σήμερα ο Απόδημος Ελληνισμός αλλά και η Ελλάδα, κι αριθμούμε κάμποσα εκατομμύρια, αν οι Χώρες υποδοχής, δεν μας επέτρεπαν να διατηρήσουμε και μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές, τη γλώσσα, τα ήθη και έθιμα μας και γενικά τον πολιτισμό μας;
Μπορώ να το συνοψίσω σε λίγες λέξεις μόνο. Ένα τεράστιο, πολύτιμο κομμάτι του Ελληνισμού, θα είχε χαθεί για την Ελλάδα!


6η Ερώτηση: Διαβάζοντας τα διηγήματα με τίτλο: «Κριτήρια τότε και τώρα» και «Προσδοκίες, τότε και τώρα», στο τελευταίο σου βιβλίο «Γνεφολογήματα», αναφέρεσαι στις ομοιότητες και τις διαφορές στο μεταναστευτικό ρεύμα των τελευταίων ετών, λόγω της κρίσης, προς Αυστραλία. Πολύ επιγραμματικά, για τους αναγνώστες μας, τι συμβουλή θα έδινες σε έναν νέο που θα σκεφτόταν να μεταναστεύσει προς αναζήτηση καλύτερης μοίρας από την Ελλάδα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Θα έλεγα μόνο: Σκεφτείτε το καλά!
Σε καμιά Χώρα δεν είσαι όπως στην πατρίδα σου!
Σε καμιά χώρα δεν επιβιώνεις αν δεν δουλέψεις σκληρά κι αν δεν είσαι διατεθειμένος να συμβιβαστείς και τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια, να χαμηλώσεις πολύ τον πήχυ!!!
Μπορεί να ισχυριστείτε, ότι μιλάω πλέον «εκ του ασφαλούς».
Ναι, κοντά μισό αιώνα αργότερα, έχω την πολυτέλεια να μιλάω εκ του ασφαλούς!
Αλλά πόσοι από εσάς θα αντέξετε τόσο και ιδιαίτερα με τις προσδοκίες σας που απέχουν παρασάγγες από αυτές της γενιάς μου;;;;;;;;;

7η Ερώτηση: Τολμώ μια ερώτηση αρκετά παρακινδυνευμένη: ποια είναι η εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό σήμερα και πόσο οι ομογενείς μας εκεί παίρνουν θέση για τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η εικόνα της χώρας μας εδώ που ζω, ίδια όπως και αλλού, πότε θετική πότε αρνητική!
Όσο για εμάς τους ομογενείς, όχι μόνο παίρνουμε θέση, αλλά έμπρακτα εκδηλώνουμε το αμέριστο ενδιαφέρον μας και τον πόνο μας για όλα αυτά που συμβαίνουν! Ενισχύουμε οικονομικά, σε προσωπικό και όχι μόνο επίπεδο, έκαστος από το μετερίζι του!
Οι περισσότεροι Ελληνικοί Οργανισμοί, οργανώνουν Ερανικές εκδηλώσεις όπου οι εισπράξεις, ρούχα κλπ, αποστέλλονται σε διάφορους φορείς, όπως, Ο Στρατός Σωτηρίας, Το Χαμόγελο του Παιδιού κ.ά.
Υποστηρίζουμε τα Ελληνικά προϊόντα, τα οποία αφθονούν στην Αυστραλία. Κάτι που πολύ φοβάμαι δεν γίνεται στην Ελλάδα!
Διοργανώνουμε διαμαρτυρίες, πορείες ώστε να ενημερώνονται ντόπιοι και ξένοι και προ παντός η Κυβέρνηση.
Κρατάμε αμείωτο το ενδιαφέρον όλων εδώ για τα τεκταινόμενα με όποιο τρόπο μπορούμε!
Και το κυριότερο, θλιβόμαστε και πονάμε αφάνταστα και αγωνιούμε για το τι μέλλει γενέσθαι!

8η Ερώτηση: Ετοιμάζεις κάποιο καινούργιο βιβλίο και αν ναι πάνω σε τι αναφέρεται;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Προς το παρόν, προσπαθώ να «συμμαζέψω» το μυαλό μου και να συνέλθω από τον καινούριο χωρισμό...
Όπως γνωρίζεις, μόλις επέστρεψα από το λατρεμένο νησί...Μου παίρνει πολύ καιρό για να συνέλθω και να μπορέσω να συγκεντρωθώ!
Όμως, εξακολουθώ να ταλαιπωρώ την Ελληνική γλώσσα.
Τι θα βγει; Θα δείξει κάποια στιγμή!
Όπως γνωρίζεις, εργάζομαι ακόμα, οπότε ο ελεύθερος χρόνος μου πολύ περιορισμένος!
Επί πλέον, επειδή ασχολούμαι πολύ ενεργά και με τα εδώ Λογοτεχνικά/Πολιτισμικά θέματα, αυτός ο χρόνος περιορίζεται ακόμα περισσότερο!
Επί πλέον, προετοιμάζω παρουσίαση εδώ στη Μελβούρνη, του βιβλίου  «Δύο στεφάνια κι ένα Δαχτυλίδι», το άλλο με τίτλο «Γνεφολογήματα», παρουσιάστηκε το Μάρτη όπως γνωρίζεις, κι έγινε δεκτό πολύ θετικά!

Και τα δύο αυτά βιβλία, όπως θα θυμούνται πολλοί αναγνώστες σου, παρουσιάστηκαν πέρυσι τις 2 Αυγούστου στο Μπαράζ, στο Αργάσι.


Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Τέχνης Λόγια", Νο5 / 5050 / 6.9.2015, που διανέμεται με την εφημερίδα "ΗΜΕΡΑ ΖΑΚΥΝΘΟΥ"




Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου 2015

Ζακυνθινοί Εικαστικοί της Πρωτοπορίας : η Στεφανία Στρούζα στη Neue Galerie, στο Innsbruck, της Αυστρίας.


Μια σεμνή παρουσία, που ανήκει στη νέα γενιά των εικαστικών μας, είναι η Στεφανία Στρούζα[1], η οποία πρόσφατα, από 11-6 έως 25-7-2015, πραγματοποίησε έκθεση στο Innsbruck, της Αυστρίας. Η Στεφανία, σπούδασε Αρχιτεκτονική στην Αθήνα. Συνέχισε αποκτώντας Master στις Καλές Τέχνες στο πεδίο της Τέχνης, του Χώρου και της Φύσης, στο Κολλέγιο Τέχνης στο Εδιμβούργο και συμπλήρωσε τις σπουδές της στη Γλυπτική, στην τάξη του Καθηγητή Heimo Zobernig, στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στη Βιέννη, στις αρχές του 2015.

Η αναφορά μας σε αυτήν, δεν σχετίζεται τόσο με το ότι μια Ζακυνθινοπούλα εκθέτει στο εξωτερικό, γεγονός που από μόνο του είναι σημαντικό κι αξιοπρόσεχτο. Έγκειται κυρίως στη διερεύνηση των εκφραστικών της μέσων, που κατά τη γνώμη μας υποστηρίζουν με αυθεντικότητα και ειλικρίνεια το Μεταμοντέρνο και μας γεμίζουν ελπίδα για τη συμμετοχή δικών μας εικαστικών στην πρωτοπορία της Τέχνης στη χώρα μας.
Και για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι θα πρέπει να εξηγήσουμε τι εννοούμε όταν λέμε ότι η Στεφανία «υποστηρίζει με αυθεντικότητα το Μεταμοντέρνο», παίρνοντας παράδειγμα από την τελευταία της έκθεση.
Η παγκοσμιοποίηση αναντίρρητα επιδρά και στο χώρο της σύγχρονης εικαστικής έκφρασης, καταλύοντας σύνορα χωρικά, χρονικά και εκφραστικά. Έτσι τα μεταμοντέρνα ιδιώματα είναι απαλλαγμένα από τις δύο έμμονες ιδέες της πρωτοπορίας: την αμφισβήτηση της παράδοσης και την πρωτοτυπία στα εκφραστικά μέσα.

 Όπως σημειώνει η τ. Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη –Πλάκα, στο εισαγωγικό κείμενο του καταλόγου της μεγάλης έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το 1999 με τίτλο: «Mεταμορφώσεις του Μοντέρνου. Η ελληνική εμπειρία», «Ο Μεταμοντερνισμός, όχι μόνο επανιδρύει συνειδητά το διάλογο με την παράδοση, αλλά μεταχειρίζεται και την πρωτοπορία σαν μια από τις πολλές παραδόσεις. Αυτό φυσικά προϋποθέτει ότι έχει παραιτηθεί από το αέναο κυνήγι της πρωτοτυπίας. »[2].

Αυτό το ελιξίριο του μοντερνισμού, εντοπίζουμε λοιπόν κι εμείς στο έργο της Στεφανίας, η οποία προσπαθεί να ενώσει αντικείμενα και χώρους με υπάρχουσες κοινωνικές και πολιτιστικές αφηγήσεις, εξετάζοντάς τις βήμα-βήμα, μέσα από αρχιτεκτονικές κατασκευές και δραματικά στάδια.
Στην ατομική της έκθεση στη Neue Galerie παρουσιάζει τη χωρική εγκατάσταση "Σε ένα ορισμένο βαθμό η ιερότητα βρίσκεται  στο βλέμμα του θεατή-Πράξη V. Σε ένα ορισμένο  βαθμό ….", που είναι ένα έργο εν εξελίξει, το οποίο αρθρώνεται σε έναν αριθμό από εκδοχές και δράσεις.


Η αρχική έμπνευση αυτού του πρότζεκτ ορίζεται από δύο ταξίδια: ένα καμωμένο στην Αθήνα το 1933, στο «Διεθνές Συνέδριο Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής» και ένα δεύτερο καμωμένο από τη «Μήδεια» του Ευριπίδη, στο φιλμ του 1969, του Παζολίνι, με τη Μαρία Κάλλας στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Αναφορικά με το πρώτο, το πλοίο ΠΑΤΡΙΣ ΙΙ έπλευσε από τη Μασαλλία το 1933, φέρνοντας στην Αθήνα φωτισμένους οδηγούς της πρωτοπορίας, όπως ο Le Corbusie, o Laslo Moholy- Nagy, o Otto Neurath και ο Fernand Leger στην Αθήνα, για να συζητήσουν στη διάρκεια του ταξιδιού την «λειτουργική» πόλη. Αυτό το ταξίδι υπογράμμισε επίσης μια αλλαγή στην γεωγραφική εστίαση του Διεθνούς Συμβουλίου για τη Μοντέρνα Αρχιτεκτονική (Congrès Internationaux d’Architecture Moderne: CIAM), και άλλαξε τα θέματα- κλειδιά, κάνοντας μια στροφή επιστροφής από το κέντρο της Ευρώπης προς τη Μεσόγειο, με τους άσπρους κύβους των ελληνικών χωριών και τα αυθεντικά αρχιτεκτονικά ιδεώδη που εκφράζονται στους αρχαίους ναούς[3]


Το πλοίο ΠΑΤΡΙΣ ΙΙ επίσης έφερνε στο μυαλό την εικόνα μιας κιβωτού στην οποία οι ιδέες του μοντερνισμού θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τις σκληρές καταιγίδες των χρόνων του πολέμου. Το συνέδριο που τελικά πραγματοποιήθηκε άσκησε επίδραση σε όλα τα αρχιτεκτονικά ρεύματα της περιόδου και συγχρόνως έθεσε ερωτήματα πάνω στο τι αποτελεί τον ελληνικό μοντερνισμό.
Τριάντα έξι χρόνια μετά, ο ιταλός σκηνοθέτης Παζολίνι οργάνωσε ένα ταξίδι σε ένα φιλμ: μια ελεύθερη ερμηνεία ενός αρχαίου ελληνικού μύθου, βασισμένου στο φιλολογικό πρότυπο του Ευριπίδη, που χρονολογείται από το 431 π.Χ. Στο φιλμ αυτό ο Παζολίνι χρησιμοποιεί μοτίβα από το μύθο της Μήδειας και από το χρυσόμαλλο δέρας (saga) των Αργοναυτών για να δείξει τη συνάντηση ανάμεσα στις δύο κουλτούρες, την ανατολική και την ευρωπαϊκή. Η ασυμβίβαστη φύση αυτών των δύο πολιτισμών αιτιολογεί τη σχέση των δύο ηγετικών χαρακτήρων – του πραγματιστικού ορθολογιστή Ιάσωνα και της αρχαϊκής ανιμιστικής άπιστης Μήδειας και τελειώνει σε μια ματωμένη τραγωδία.

Στο πρότζεκτ της, η Στεφανία, σκηνοθέτησε  αυτά τα δύο ταξίδια- το ένα ιστορικό και το άλλο κινηματογραφικό, το ένα από τη Δύση στην Ανατολή και το άλλο από την Ανατολή στη Δύση- σε μια ευρύτερη συζήτηση πάνω στον ελληνικό Μοντερνισμό. Χρησιμοποιώντας αυτήν την αφήγηση ως «κατασκευαστικό υλικό», η καλλιτέχνις δημιούργησε έναν αριθμό από γλυπτικές παραστάσεις. Τα έργα της, συνδέονται και επιτρέπουν διαφορετικές ενώσεις, μέσα από υβριδικές κατασκευές, που κυμαίνονται ανάμεσα στον φονκσιοναλισμό (λειτουργικότητα), τη διακόσμηση και την αφαίρεση. Εξετάζουν συμβολικά τη συνάντηση ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, όπου η παράδοση της ορατής γλώσσας της αρχαιότητας αντιμετωπίζει μια μοντέρνα ευρωπαϊκή κατανόηση του κόσμου[4]. Η Στεφανία χρησιμοποιεί τη συγγένεια ανάμεσα σε αρχιτεκτονική, γλυπτική και ύφασμα, ως ενός είδους σκηνικό. Στο παράθυρο ενός διαδρόμου τοποθετεί ένα γλυπτό, το οποίο μπορεί να ιδωθεί απ’ έξω ως ένα Peepshow. Στην πρώτη σκηνή της Πράξης 5 το τσιμεντένιο αντικείμενο αυτής της μικροσκοπικής σκηνής γίνεται το ίδιο μια αρχιτεκτονική φόρμα, θυμίζοντας ένα αρχιτεκτονικό μοντέλο ή ένα τμήμα ενός ελληνικού κίονα. Παρόμοια τσιμεντένια γλυπτά μπορούν να εξευρεθούν σε ποικίλες φόρμες, σε ξεχωριστούς σκηνικούς χώρους στην έκθεση. Επιδαπέδια στο χώρο ή κρεμασμένα στους τοίχους είναι αντικείμενα φτιαγμένα από ατσάλι που συνδυάζονται ή παιχνιδιάρικα χειρίζονται με διαφορετικούς τρόπους, χρησιμοποιώντας υφασμάτινα υλικά. Πειραματίζεται συχνά με ποικίλα διαφορετικά υφάσματα και χρησιμοποιεί τεχνητά χρωματισμένο με χαλκό δέρμα. Αυτό το υλικό έχει δομικές και απτικές ιδιότητες, που ομοιάζουν με το ανθρώπινο δέρμα, και από την άλλη κάνει αναφορές στο Χρυσόμαλλο Δέρας. 

Επίσης τυπώνει ένα μοτίβο που προέρχεται από τα αυθεντικά γράμματα της Μήδειας από το φιλμ του Παζολίνι χρησιμοποιώντας ακρυλικό χρώμα. Αξίζει να θυμίσουμε εδώ τη μεγάλη διάκριση της Στεφανίας για το έργο της που επιλέχθηκε να γίνει αφίσα για το Φεστιβάλ Αθηνών, το 2014, το οποίο παρουσίαζε γράμματα του αρχαϊκού ελληνικού αλφαβήτου σε ένα ζωγραφικό έργο, που θύμιζε κρυπτόλεξο ή ασιατικό παιχνίδι τάγκραμ!


          Στο "Πράξις 5", η Στεφανία προσκαλεί τους επισκέπτες σε ένα ταξίδι ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση και σε μια έρευνα διαμέσου  του μοντερνισμού και στις δύο πλευρές του εαυτού μας: εκείνου που κατοικεί στο χθες και εκείνου που αναζητά στο σήμερα νέες εκφραστικές λύσεις.
          Θα μπορέσουμε να κάνουμε τη σύνδεση;
Η Στεφανία κάνει την πρόταση.
Η Σύγχρονη Τέχνη κάνει την πρόταση.
Και ο Μοντερνισμός, που έχει γίνει πλέον ιστορία,  κάνει την πρόταση.
Και η ιστορία, όπως ξέρουμε, δεν έχει ρυτίδες. Αυτή είναι η δικαίωση και το ελιξίριό της.


      

 Τo παρόν δημοσιεύτηκε και στο πολιτιστικό ένθετο "Τέχνης Λόγια", τεύχος 4, που κυκλοφόρησε με την ημερήσια εφημερίδα "ΗΜΕΡΑ ΖΑΚΥΝΘΟΥ" (αρ. φύλλου 5040).



[2] Mεταμορφώσεις του Μοντέρνου. Η ελληνική εμπειρία, κατάλογος έκθεσης στην Εθνική Πινακοθήκη, Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 1992, Χορηγός Midland Blank 
[3] Le Corbusier, Κείμενα για την Ελλάδα. Φωτογραφίες και Σχέδια, μετάφ. Λήδα Παλλάντιου, Εισαγωγή –επιμέλεια: Γιώργος Σημαιοφορίδης,  εκδ. Άγρα 1987
[4]  Στο www.kuenstlerschaft.at το δελτίο τύπου της έκθεσης.

Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2015

Συνέντευξη με τον Ιάκωβο Κονιτόπουλο

Η αγάπη του για τη μουσική του τόπου του είναι γνωστή. Η προσπάθεια να μεταλαμπαδεύει τις γνώσεις του από την πολύχρονη διδακτική του πείρα, συνεχής. Η επιμονή του να σκαλίζει παλιά αρχεία στις μόνιμες επισκέψεις στο αρχείο του Μουσείου Σολωμού, στις καλοκαιρινές, χριστουγεννιάτικες και πασχαλινές διακοπές, άοκνη. Πόσο προσιτός μπορεί να είναι, ο βασικός συντελεστής, των πιο πρωτοποριακών μουσικών εκδηλώσεων του θέρους, τα τελευταία χρόνια στο νησί μας, μπορείτε να το διαπιστώσετε, διαβάζοντας τις απαντήσεις του στις ερωτήσεις μας.




        Ερωτήσεις

1.     Ιάκωβε, ποια κατά τη γνώμη σου η επίδραση του δασκάλου στην μετέπειτα πορεία ενός ανθρώπου στη ζωή του; Αναφορικά με τις δικές σου εμπειρίες θα σταθώ σε τρία ονόματα:Κώστας Σαμσαρέλος, Δημήτρης Δραγατάκης και Θόδωρος Αντωνίου. 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο δάσκαλος είναι ο βασικός κρίκος στην εξέλιξη του ανθρώπου. Είναι το κύτταρο της μόρφωσης και καλλιέργειάς του. Ένας καλός και φωτισμένος δάσκαλος μπορεί να σου ανοίξει τους ορίζοντες, να αδράξει λεπτά έως λεπτότατα σημεία του εσώτερου είναι σου και να τα εξελίξει σε δημιουργικές εκλάμψεις, να σφραγίσει, τελικά, με την προσωπικότητά του, τη γνώση του, την ευφυΐα του, τις αναζητήσεις του νου σου.
     Τα τρία αυτά ονόματα που αναφέρεις είναι τρεις μεγαλειώδεις φάροι της ζωής μου, και εξηγώ γιατί:
     Α) ο Κώστας Σαμσαρέλος είναι ο μουσικός πατέρας μου. Σ’ αυτόν οφείλω το ότι σήμερα είμαι μουσικός. Φωτισμένος Δάσκαλος ήταν και προσπαθούσε να ξυπνήσει από τα παιδάκια  - μαθητές του, στη Φιλαρμονική του Δήμου Ζακυνθίων, τον όποιο «τρανό» καλλιτέχνη έκρυβε το καθένα, βαθιά, στα εσώψυχά του. Σου άνοιγε, όμως, τους ορίζοντες και σε άλλους τομείς. Για παράδειγμα στην Λογοτεχνία (ποίηση – πεζογραφία), στις Εικαστικές Τέχνες, στους Μεγάλους Διανοητές, στην πολιτική, στη Φιλοσοφία, στις κοινωνικές δομές κλπ. Με άλλα λόγια ήταν αυτό που λέμε, Δάσκαλος, με κεφαλαίο Δ!   
     Β) Ο Δημήτρης Δραγατάκης ήταν ένας σεμνός ιεροφάντης της μουσικής. Ευτύχησα να σπουδάσω μαζί του Ανώτερα Θεωρητικά της Μουσικής και συγκεκριμένα Αντίστιξη και Φούγκα. Μαζί του σπούδασε και ο Δημήτρης Λάγιος.
     Λέω σεμνός, διότι, παρόλο που ήταν ένας πολύ σπουδαίος πρωτοποριακός συνθέτης, με έργα του να παίζονται σε Ελλάδα και εξωτερικό, από πολύ σπουδαίες ορχήστρες και διάσημους αρχιμουσικούς και σολίστ, εντούτοις ποτέ δεν το «έπαιξε» - για να χρησιμοποιήσω μια μοντέρνα έκφραση – σπουδαίος ή διάσημος. Σου έδινε τόσο φως γαλήνης, αγάπης, σεβασμού μαζί με ήθος και συγκίνηση. Σε στήριζε να προχωρείς. Μου έλεγε: «πάντα να κοιτάς μπροστά. Το παρελθόν είναι για να σου δένει τα πόδια και να κουρεύει τις φτερούγες. Είσαι νέος! Πέτα!!!».
Για μένα ήταν το φως!
Γ) Ο διάσημος συνθέτης – μαέστρος – καθηγητής του πανεπιστημίου της Βοστώνης – Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών και Ακαδημαϊκός, Θόδωρος Αντωνίου, θεωρείται σήμερα ένας από τους μεγάλους πρωτοπόρους συνθέτες παγκοσμίου διαμετρήματος. Επειδή ζει σε δύο Ηπείρους – Ευρώπη και Αμερική – έχει τον αέρα του κοσμοπολίτη καλλιτέχνη. Είχα την τύχη να σπουδάσω μαζί του σύνθεση, ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας.
Ο Αντωνίου είναι ο απόλυτος Δάσκαλος. Αν ο Σαμσαρέλος άνοιξε τους μουσικούς διαύλους της ψυχής μου, ο Δραγατάκης φώτισε αυτούς και ο Αντωνίου – κυριολεκτικά – μου άλλαξε τα φώτα! Εννοώ ότι η ώθηση ήταν τόσο δυνατή, τα μηνύματα και οι γνώσεις πλατιές και στέρεες από μια μουσική γλώσσα, που είναι και μουσική, και φιλοσοφία, και το σήμερα, και το αύριο, και το πείραμα, και πέρα από αυτό, και το απόλυτο είναι, και η πρωτοπορία, και η διαφυγή από τα στερεότυπα, και η απόλυτη έκφραση της ψυχής, η απόλυτη ελευθερία της Τέχνης. Και όλα αυτά μαζί κάνουν τον ολοκληρωμένο καλλιτέχνη.
Ο Μάνος Χατζιδάκις, όταν του γνωστοποίησα την εγγραφή μου στην τάξη σύνθεσης του Αντωνίου, μου είπε: « Ο Θόδωρος είναι η καλλιτέρα περίπτωσις σε διεθνές επίπεδο»!   
Με τον Αντωνίου συνεργάζομαι από το 1995, ως μέλος του Ελληνικού Συγκροτήματος Σύγχρονης Μουσικής, και από το 1999 ως μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. Είναι ο Πρόεδρος της Ένωσης από το 1989 κι η ταπεινότητά μου Γενικός Γραμματέας της από το 2013.    
  
2.     Πόσο αισιόδοξος μπορεί να είναι κανείς για το μουσικό μέλλον του τόπου μας, αν σταθούμε στη μουσική υποκουλτούρα που μαστίζει κάθε χώρο αναψυχής και εστίασής του;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Θεωρώ ότι η υποκουλτούρα υπήρχε πάντα, σε όλες τις εποχές της ανθρώπινης ιστορίας. Εκεί που το ανθρώπινο πνεύμα έφτιαχνε Παρθενώνες, εκεί έκανε κι έναν Πελοποννησιακό πόλεμο ή εκεί που ο Μπετόβεν δημιουργούσε την 9η του Συμφωνία, εκεί το γερμανικό έθνος έστησε δύο παγκοσμίους πολέμους κλπ.
Υποκουλτούρα δεν είναι μόνο η έλλειψη Τέχνης ή η μη ενασχόληση με τη λογοτεχνία ή τη φιλοσοφία, ή τα κοινωνικά προβλήματα της εποχής, αλλά είναι και ο γενικός ψυχικός και πνευματικός ξεπεσμός μιας εποχής, η εξύψωση του υπερεγώ σε αντιδιαστολή του «εμείς». Γενικά είναι ο αξιακός ξεπεσμός, ο οποίος δημιουργεί τα προβλήματα – τα καρκινώματα θα έλεγα – της κάθε ιστορικής περιόδου στην ανθρώπινη πορεία της εξέλιξης. Και είναι αυτός που δημιουργεί πολέμους οπλικούς ή οικονομικούς, προβληματική διαβίωση και μύρια άλλα κακά.    


3.     Σε δύο από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις του φετινού καλοκαιριού, η μία που πραγματοποιήθηκε ήδη και η άλλη που ετοιμάζεται, είσαι  ο βασικός συντελεστής. Αναφέρομαι στην εκδήλωση, την αφιερωμένη στην πανσέληνο του Αυγούστου, που διοργανώθηκε για πρώτη φορά στον αρχαιολογικό χώρο του Κάστρου της Ζακύνθου, στις 29 Αυγούστου και στην εκδήλωση με τους «Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος», σε σκηνοθεσία του Τώνη Λυκουρέση: «Μουσικές Γέφυρες στο Χρόνο: Ζάκυνθος 15ος – 21ος αι.», που θα γίνει το Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2015, στην αυλή του μοναστηριού του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στο Καταστάρι. Πόσο σημαντική θεωρείς την επιλογή τέτοιων χώρων για την ανάδειξη και προβολή των πολιτιστικών μνημείων του τόπου μας; Πόσο συχνά πρέπει να γίνονται τέτοιες δράσεις για να ευαισθητοποιήσουν τους Ζακυνθινούς στην αποκεντρωμένη καλλιτεχνική δημιουργία;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: α) Είναι μεγάλη η χαρά και η συγκίνηση για την πραγματοποίηση αυτής της συναυλίας στο κάστρο μας την νύχτα της αυγουστιάτικης Πανσελήνου, στις 29 Αυγούστου. Ήταν ένα όνειρό μου δεκαετιών το άνοιγμα του κάστρου στην Τέχνη και τον Πολιτισμό. Μην ξεχνάμε ότι είναι το μόνο κάστρο πανελλαδικά, που είναι «κλειστό» σε τέτοια γεγονότα.
Αυτή η ιδέα αγκαλιάστηκε από τον Αντιπεριφερειάρχη κ. Λευτέρη Νιοτόπουλο, καθώς και από τη νέα διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ζακύνθου, κα Μερκούρη. Πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του «ανοίγματος» των αρχαιολογικών μνημείων της χώρας για πολιτιστικές δράσεις, για την αυγουστιάτικη Πανσέληνο από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Ήταν ένα μουσικοποιητικό ταξίδι με τους Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος, το διάσημο βαρύτονο Διονύση Σούρμπη, τον πιανίστα και μαέστρο Στάθη Σούλη, τον ονειρικό κιθαρίστα Παναγιώτη Μάργαρη και την αισθαντική αφήγηση του διαπρεπούς φιλολόγου Γιώργου Φιορεντίνου. Όλους ευχαριστώ και για τη στήριξη και για τη φροντίδα και για το ονειρικό ταξίδι στην αυγουστιάτικη σερενάδα μας για τη Σελήνη.
          β)  Η συναυλία – μουσική παράσταση στο μοναστήρι του Προδρόμου στο Καταστάρι, οργανώνεται στο πλαίσιο επιδοτούμενου από την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, πολιτιστικού προγράμματος, με τίτλο «Μουσικές Γέφυρες στο Χρόνο: 15ος – 21ος αι. ζακυνθινής μουσικής, το οποίο σχεδιάσαμε οι Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος κι εγώ, και αφορά στην πορεία της μουσικής εξέλιξης στο νησί μας, μέσα σε διάστημα έξι αιώνων. Είναι φυσικά, ένα απάνθισμα αυτής.   
          Πιστεύω ότι  χώροι σαν το μοναστήρι του Προδρόμου, που εικονίζει τη χαμένη αίγλη του ζακυνθινού πολιτισμού, πρέπει να προβάλλονται και να αξιοποιούνται μέσα από δράσεις ποικίλου περιεχομένου – πολιτιστικού, κοινωνικού, εκκλησιαστικού – ώστε και να μεταλαμπαδεύουν τη λάμψη τους στις νεώτερες γενιές και να ευαισθητοποιούν στο σήμερα και το αύριο, τόσο τους Ζακυνθινούς, όσο και τους επισκέπτες του νησιού μας για τα ιερά μνημεία της πατρίδας μας και τη διάσωσή τους στο χρόνο.  
    
  
4.     Πέρσι είχες την τύχη να διευθύνεις μία ιστορική συναυλία στο Ηρώδειο. Πόσο εύκολη είναι κατά τη γνώμη σου η διεύθυνση τόσων διαφορετικών μουσικών σχημάτων; Η αρμονική σύζευξή τους πόσο ελπιδοφόρα μπορεί να είναι για το κοινό καλλιτεχνικό μέλλον των νησιών του Ιονίου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Η αλήθεια είναι ότι δεν το είχα ξανακάνει. Όμως η πολυετής μου ενασχόληση με την οργάνωση παραγωγής των εκδηλώσεων της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, η οποία μου προσέδωσε μεγάλη εμπειρία στα οργανωτικά,  καθώς και ο τρόπος που έμαθα από τους Δασκάλους μου να διαχειρίζομαι μια εκδήλωση ή μια πρόβα με το οποιοδήποτε μουσικό σύνολο μικρό ή μεγάλο, με βοήθησαν και να οργανώσω αυτό το πολυθέαμα και να διευθύνω όλα αυτά τα διαφορετικά χορωδιακά σύνολα, τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων και τους σολίστ, χορευτές, ηθοποιούς.
          Ξέρεις, Κατερίνα μου, ένα μεγάλο μου όνειρο ήταν η δημιουργία ενός πανιόνιου κοντσέρτου, μιας συναυλίας δηλαδή, που να μετέχουν μουσικά σύνολα και σολίστ από όλα τα νησιά της Επτανήσου, από την Κέρκυρα στα Κύθηρα και από τα Κύθηρα στην Κέρκυρα. Ευτυχώς με τη βοήθεια του Θεού και εξαίρετων συνεργατών, όπως η έμπειρη ματιά του σκηνοθέτη Τώνη Λυκουρέση, η ευαισθησία του χορογράφου Πέτρου Γάλλια, η στήριξη των ανθρώπων των Επτανησιακών Πολιτιστικών Σωματείων της Αθήνας, η καταπληκτική μου συνεργασία με τη Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία του Δήμου Αθηναίων, η απογειωτική συνεργασία με τους μαέστρους και τα μέλη των επτανησιακών χορωδιακών συνόλων, τους σολίστ, χορευτές, ηθοποιούς, το τεχνικό και οργανωτικό προσωπικό του Φεστιβάλ Αθηνών, μπόρεσα να υλοποιήσω αυτό το ουτοπικό εγχείρημα.
          Την εποχή που σπούδαζα θυμάμαι, ο Δάσκαλός μου Θόδωρος Αντωνίου μου έλεγε: «μη φοβάσαι να εκτίθεσαι δημοσίως. Αυτό θα σου προσδώσει πολύτιμη εμπειρία και καλλιτεχνική ωρίμανση. Να υλοποιείς την όποια ουτοπία σου. Αυτό είναι ζωή, κίνηση στο χωροχρόνο, δημιουργία!».
          Στην υλοποίηση αυτής της ουτοπίας μου είχα σα σημαία ότι το Ιόνιο, που φώτισε με τον πολιτισμό του τη νέα Ελλάδα, αν ενώνει κάπου-κάπου τις πνευματικές του δυνάμεις, μπορεί να δώσει καλλιτεχνική και πολιτισμική ώθηση στη μαστιζόμενη, σήμερα, χώρα μας.    

5.   Έχεις συνεργαστεί με διάφορα ωδεία και δήμους της χώρας, με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την Καμεράτα Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, την Ορχήστρα των Χρωμάτων, το Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής, την Ορχήστρα Πατρών, την Ορχήστρα Εγχόρδων του Δήμου Αθηναίων, το Σύνολο Νέας Μουσικής του Δήμου Αθηναίων, την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, την Εθνική Λυρική Σκηνή, την ALEA III του Πανεπιστημίου της Βοστόνης, το Ρομαντικό Κέντρο G. P. Vieusseux και το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, το Δήμο και το Πανεπιστήμιο της Παβίας και πολλά άλλα. Ποια είναι η δική σου εκτίμηση για την ενίσχυση τέτοιων σημαντικών φορέων από την επίσημη Πολιτεία και πόσο εύκολο είναι ένας δημιουργός να καταφέρει να δει το έργο του να παρουσιάζεται από αυτούς;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η επίσημη Πολιτεία έδειξε, δυστυχώς, το γκρίζο της πρόσωπο στον πολιτισμό της χώρας, όταν πραξικοπηματικά έκλεισε τη φημισμένη Ορχήστρα των Χρωμάτων του Μάνου Χατζιδάκι, όταν με δεύτερο πραξικόπημα έκλεισε την ΕΡΤ, όταν πάει να κλείσει το βασικό κύτταρο του σύγχρονου μουσικού πολιτισμού της χώρας, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όταν αφήνει σε μαρασμό το μοναδικό Λυρικό Θέατρο, την Εθνική Λυρική Σκηνή κλπ., κλπ., κλπ....
          Μελανά συμπτώματα μιας καταρρέουσας ηθικά – κοινωνικά – πολιτιστικά – οικονομικά Ευρώπης.
Ο μαρασμός των σημαντικών μουσικών κέντρων της χώρας έχει σαν αποτέλεσμα την ύφεση της μουσικής δημιουργίας, άρα και των μουσικών δημιουργών. Το Μέγαρο, η Λυρική, οι Ορχήστρες είναι το σπίτι των δημιουργών και χωρίς αυτό, τότε «άστεγοι» θα εξαφανιστούν.
    Οι σημερινές συνθήκες, όπως διαμορφώνονται από τη νεοβαρβαρική οικονομική ασφυξία, που επιβάλλουν οι φίλοι (;) και εταίροι (;) και σύμμαχοί (;) μας, δημιουργούν αδιέξοδα στους μεγάλους μουσικούς θεσμούς της χώρας, που αργά ή γρήγορα θα οδηγήσουν σε «λουκέτο»! Τελικά σε μια τόσο ζοφερή κατάσταση, πόσο εύκολη μπορεί να είναι η πρόσβαση των δημιουργών και μάλιστα των νέων σε αυτούς τους οργανισμούς; Μάλλον δύσκολη!
Στη χώρα μας, τα προ κρίσης χρόνια, γινόταν αρκετά καλή δουλειά στην κατεύθυνση της παραγωγής και προώθησης νέων μουσικών δημιουργημάτων και καλλιτεχνών, τόσο από την Ένωση Ελλήνων Μουσουργών, που θεσμικά έχει αναλάβει αυτό το ρόλο, όσο και από το Μέγαρο Μουσικής, την Εθνική Λυρική Σκηνή, την Ορχήστρα των Χρωμάτων, όταν καλλιτεχνικά την οδηγούσε ο Γιώργος Κουρουπός, την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών κυρίως κατά την εποχή που στο τιμόνι της ήταν ο αρχιμουσικός Βύρων Φιδετζής.  
Αλλά τώρα, δύσκολα τα πράγματα πολύ...!

6.     Πόσο σημαντική θεωρείς τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας στην εκμάθηση, εκτέλεση, παραγωγή και προαγωγή της μουσικής στις μέρες μας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η τεχνολογική άνθηση συνάδει με την άνθηση της Τέχνης κι αυτό διότι έχει πλείστες εφαρμογές. Σήμερα ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, στην ορθή του χρήση, παρέχει γνώση πλούσια, τόσο στην εκμάθηση νέων τάσεων και προοπτικών, όσο στην παρουσίαση νέων τεχνικών στη μουσική γραφή και ερμηνεία. Μπορείς να βρεις όλα τα μουσικά είδη και να γνωρίσεις τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της μουσικής των λαών, σε εξαιρετικές ερμηνείες. Γενικώς η σύγχρονη τεχνολογία βοηθά το δημιουργό στην αναζήτηση και εφαρμογή νέων εκφραστικών μέσων και τρόπων, που προσδίδουν στο σύγχρονο μουσικό έργο την αποτύπωση της εποχής μας.   

7.     Ποιος είναι ο αγαπημένος σου δημιουργός, εποχή, έργο, ερμηνευτής;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δε μπορώ να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα, ακριβώς γιατί αγαπώ πολλούς μεγάλους μουσικούς δημιουργούς και τα έργα τους. Απλά μπορώ να δώσω μια εικόνα συνθετών που μου αρέσει είτε να ακούω τα έργα τους είτε να τα διευθύνω, όπως των Μπαχ, Βιβάλντι, Χάυντν, Μότσαρτ, Μπετόβεν, Σούμπερτ, Μπραμς, Σούμαν, Τσαϊκόφσκι, Μάλερ, Μπάρτοκ, Στραβίνσκι, Σοστακόβιτς, Προκόφιεφ, Σνίττκε κ. ά.
Από τους  Έλληνες συνθέτες μου αρέσει η Επτανησιακή Σχολή (Μάντζαρος, Καρρέρ, Σαμάρας κ.ά.), ο Βάρβογλης και ο Πετρίδης από την Εθνική Σχολή και ο Σκαλκώτας, Ξένος, Δραγατάκης, Χρήστου, Αντωνίου, Κουρουπός κ.ά. από τη σύγχρονη μουσική παραγωγή.
Αγαπώ την 9η Συμφωνία του Μπετόβεν, την Ιεροτελεστία της Άνοιξης του Στραβίνσκι, το Κοντσέρτο για Ορχήστρα του Μπάρτοκ, το Κοντσέρτο για Πιάνο του Σνίττκε, το Μυστήριον του Γιάννη Χρήστου, το Νενικήκαμεν  του Αντωνίου, την 6η Συμφωνία του Δραγατάκη κλπ. Είναι μακρύς ο κατάλογος.   

8.     Ιάκωβε, τι ετοιμάζεις για το χειμώνα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Περιμένω το χειμώνα!
Έχω ένα όνειρο που με τριβελίζει από καιρό. Είναι το ανέβασμα μια όπερας – αριστούργημα του 19ου αιώνα – της επτανησιακής μουσικής σχολής, αλλά προς το παρόν δε θέλω να αναφέρω περισσότερα.
Έχω την Ένωση Ελλήνων Μουσουργών, που ως Γενικός Γραμματέας και υπεύθυνος του γενικού της προγραμματισμού επωμίζομαι την υλοποίηση των προγραμμάτων της, έχω την Ορχήστρα του Δημοτικού Ωδείου της Πετρούπολης, που ανέλαβα τη διεύθυνσή της τον περασμένο Μάιο, έχω το σχολείο στο οποίο διδάσκω κι από το φετινό σχολικό έτος αναλαμβάνω την υποδιεύθυνσή του, έχω την ενορχήστρωση της νέας μου όπερας, που τελείωσα στις αρχές του καλοκαιριού και είναι σε λιμπρέτο Νίκια Λούντζη, έχω την ολοκλήρωση ενός μεγάλου μουσικο-θεατρικο-οπερατικού έργου πάνω στο Σολωμό και...!
Αυτά!!!
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία!!!
Τo παρόν δημοσιεύτηκε και στο πολιτιστικό ένθετο "Τέχνης Λόγια", τεύχος 4 , που κυκλοφόρησε με την ημερήσια εφημερίδα "ΗΜΕΡΑ ΖΑΚΥΝΘΟΥ" (αρ. φύλλου 5040).