Σάββατο 25 Ιουνίου 2016

In memoriam Διονύση Παπαδάτου


 

Η αναγγελία του θανάτου του Διονύση Παπαδάτου, σηματοδοτεί όχι μόνο την απώλεια ενός καλού φίλου, που με την αιρετική του στάση τάραζε τα λιμνάζοντα ύδατα του φτωχού πολιτιστικού τοπίου του τόπου. Σηματοδοτεί και την συνειδητοποίηση της πρωτοπορίας που χάραξε η ίδρυση της ΚΡΥΠΤΗΣ του, που όμοιά της δεν ξαναφάνηκε στον ορίζοντα. Ήταν οι εκθέσεις που είδαμε σε αυτήν, το εφαλτήριο για αναστοχασμό και δημιουργική αυτοέκφραση. Δείγμα τους, το παρακάτω κείμενο, με αφορμή την πρώτη έκθεση που έκανε σε αυτή και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΗΜΕΡΑ ΤΣΗ ΖΑΚΥΘΟΣ» (14/8/2002). Ας ελπίσουμε ότι το έργο του θα βρει συνεχιστές και η ΚΡΥΠΤΗ του δεν θα σταματήσει να αποτελεί την κυψέλη πολιτισμού, που υπήρξε. Καλό ταξίδι, Διονύση...

"Επιχειρώντας μια ανάγνωση της έκθεσης: Μονοπάτια της Ιστορίας –Paths of History " [1] 


Μετά την έκθεση του ζωγράφου Μανώλη Χάρου, που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο, στο Κέντρο Πολιτιστικών Εκδηλώσεων ΚΡΥΠΤΗ, στο Μαχαιράδο, λειτουργεί στον ίδιο αυτό τόπο, που με ζεστασιά και μεράκι έφτιαξε ο ζωγράφος Διονύσης Παπαδάτος, ως τα τέλη Αυγούστου, μια δεύτερη έκθεση, με τίτλο «Μονοπάτια της Ιστορίας».
Δε θα επιχειρούσαμε να καταγράψουμε τις σκέψεις μας από την επίσκεψή μας εκεί, αν δεν ήμασταν απόλυτα σίγουροι ότι η έκθεση αυτή, αποτελεί μια μοναδική περίπτωση στο χώρο των καλλιτεχνικών εκθέσεων που πραγματοποιούνται στο νησί μας, τόσο στο συγκεκριμένο χρόνο, όσο και στο συγκεκριμένο είδος.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.
Δεν είναι η πρώτη φορά, που γίνεται στο νησί μας ομαδική έκθεση ζωγραφικής. Είναι, όμως, η πρώτη φορά, που μια έκθεση κινείται γύρω από έναν θεματικό άξονα που σχετίζεται με μια ιστορική περίοδο μακρινή και που αντιμετωπίζει το θεατή-επισκέπτη της με τον πιο σύγχρονο τρόπο μουσειακής αντίληψης.
Η έκθεση, παίρνοντας σαν αφετηρία το πνεύμα και τις βασικές αρχές του Διαφωτισμού, που  οδήγησε στις 14 Ιουλίου 1789, στη Γαλλική Επανάσταση και την πτώση της Βαστίλης, αναπαράγει ελεύθερα, μέσα από τα έργα των εικαστικών καλλιτεχνών, ορισμένες ιδέες και πτυχές του, καλώντας το θεατή, όχι μόνο να δει τα έργα τέχνης, αλλά και να αποκωδικοποιήσει τα εννοιολογικά τους μηνύματα, όπως αναφέρει στο εισαγωγικό σημείωμα του καταλόγου, η επιμελήτρια της έκθεσης Μπία Παπαδοπούλου.[2]
Βάζει, μ’ άλλα λόγια, το θεατή σ’ ένα παιχνίδι εικαστικής περιπέτειας, ζητώντας του, απ’ την αρχή, να ψάξει για ν’ ανακαλύψει, βασική προϋπόθεση για να γνωρίσει κάποιος κάτι και να το οικειοποιηθεί.
Η έκθεση, όμως «Μονοπάτια της Ιστορίας», είναι αρκετά πρωτότυπη και για ένα άλλο λόγο: Παρουσιάζοντας έργα σύγχρονης τέχνης, που γεννήθηκαν σ’ άλλη από το Διαφωτισμό εποχή, έχοντας όμως σαν θέμα τους τις αξίες και τα διδάγματά του, κάνει ένα πειραματικό μάθημα ιστορίας, αποκαλύπτοντας την αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την ιστορία.
Έτσι η έκθεση, «Μονοπάτια της Ιστορίας», μας δίνει το ερέθισμα να σταθούμε στον πρωταρχικό ρόλο της Ιστορίας και μας θυμίζει την άποψη που ο μεγάλος Γάλλος ιστορικός Fernand Braudel διατύπωσε γι’ αυτή: «Η σημερινή πραγματικότητα αποτελεί προέκταση, σε διαφορετικό βαθμό, και άλλων εμπειριών πολύ παλαιότερων. Την τρέφουν οι περασμένοι αιώνες, την τρέφει όλη η ιστορική εξέλιξη που έχει ζήσει η ανθρωπότητα μέχρι σήμερα. Το γεγονός ότι το παρελθόν κατέχει τόσο σημαντική θέση μέσα στο παρόν, δεν πρέπει να μας φανεί παράλογο, μολονότι έχουμε όλοι την αυθόρμητη τάση να βλέπουμε τον κόσμο που μας περιβάλλει σα να διαρκούσε όσο η δική μας εξαιρετικά σύντομη ζωή».[3]
Γι’ αυτό είναι γοητευτικό, καλλιτέχνες, όπως ο Πέτρος Ζουμπουλάκης  η Όπυ Ζούνη, ο Χρίστος Καράς, ο Χαράλαμπος Κατσατσίδης, ο Γιάννης Παρμακέλης, η Ναυσικά Πάστρα, η Slobodanka Stupar και η Έρση Χατζηαργυρού, με τα έργα τους, δίνουν μια διαφορετική εκδοχή, τη δική τους εκδοχή, στο πνεύμα και την ατμόσφαιρα που επικρατούσαν στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αι.
Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η παρουσία της Γαλλικής Επανάστασης στην πολιτική σκέψη και τη δεοντολογία της Ευρώπης, επηρεάζει τη στάση και την επιχειρηματολογία ιστορικών, ακόμα κι όταν η στάση αυτή δεν ήταν φιλική απέναντί της.[4]
Ένα τελευταίο σημείο, στο οποίο θα ήθελα να σταθούμε, είναι η ειλικρίνεια των προθέσεων της επιμελήτριας της έκθεσης, που δε διστάζει να διατυπώσει αυτό που συνήθως γίνεται κατά την επίσκεψη σ’ ένα μουσείο ή σε μια γκαλερί, αλλά δε λέγεται.
«Σε μια εποχή, που η τέχνη «καταναλώνεται» από ολοένα και πιο ευρύ κοινό, τα μουσεία και οι πινακοθήκες δεν μπορούν να παραμένουν παθητικοί χώροι έκθεσης. Οφείλουν να μετατραπούν σε τόπους εμπειριών, όπου ο επισκέπτης καλείται να χρησιμοποιήσει, όχι μόνο τα μάτια του, αλλά και το μυαλό του».[5]
Στην απέναντι όχθη, βρίσκονται τα έργα των καλλιτεχνών, με τις ιδιαιτερότητές του το καθένα, αφού είναι γνωστό ότι χαρακτηριστικό όλων των μεγάλων δασκάλων είναι να μας κάνουν να πιστεύουμε ότι μόνοι μας συμπεράναμε ή ακόμα ότι ανακαλύψαμε κάτι.
Γίνεται, λοιπόν, η έκθεση στην Κρύπτη, από μουσειακή καθαρά, άποψη, εντελώς μοντέρνα, όχι μόνο για το περιεχόμενο των έργων που φιλοξενεί,. Αλλά και για το στήσιμό της, αφού είναι σύμφωνη με τις τελευταίες μουσειακές αντιλήψεις.
Πρέπει λοιπόν, να επισκεφτούμε την έκθεση «Μονοπάτια της Ιστορίας», στην ΚΡΥΠΤΗ του Διονύση Παπαδάτου, αφού εκεί συνειδητοποιούμε ότι οι πιο ενδιαφέρουσες εξελίξεις στο χώρο της τέχνης συνδέονται με χώρους μικρότερους, όπου η αίσθηση της θεσμικής ευθύνης και της ανταπόκρισης στις συμβατικές προσδοκίες του κοινού είναι λιγότερο πιεστικές.
Η Ζακυνθινή Φύση και τα έργα των καλλιτεχνών θα μας ανταμείψουν…



[1] «ΗΜΕΡΑ ΤΣΗ ΖΑΚΥΘΟΣ», 14/8/2002: «Επιχειρώντας μια ανάγνωση της έκθεσης: Μονοπάτια της Ιστορίας –Paths of History», ΚΡΥΠΤΗ 14 Ιουλίου-29 Αυγούστου 2002.
[2]Μονοπάτια της Ιστορίας –Paths of History, Επιμέλεια έκθεσης, κείμενα- μεταφράσεις καταλόγου Μπία Παπαδοπούλου
[3] Fernand Braudel, Η Γραμματική των πολιτισμών, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ.
[4] Nicholas Serota, Εμπειρία ή Ερμηνεία. Το δίλημμα των μουσείων μοντέρνας τέχνης, εκδ. Άγρα.
[5] E.H.Gombrich, Σκιαί Ερριμέναι. Η απόδοση της σκιάς στη δυτική τέχνη, εκδ. Άγρα.

Πέμπτη 23 Ιουνίου 2016

Συνέντευξη στη Ζωή Νικητάκη

  1. Αγαπητή Ζωή, σπούδασες κλασική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκες επί σειρά ετών ως φιλόλογος στο χώρο της φροντιστηριακής εκπαίδευσης. Μαθήτευσες επίσης κοντά στη ζωγράφο – χαράκτρια, Μάχη Δημοπούλου και στο εργαστήρι του Τάσου Ρήγα, και ως εικαστικός-εικονογράφος έχεις εικονογραφήσει τέσσερα βιβλία. Από το 2006 ως το 2014 εργάστηκες στο Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης ως μουσειοπαιδαγωγός και εικονογράφος, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας καθημερινά εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά. Εγώ σε γνώρισα όμως σαν αφηγήτρια παραμυθιών. Από όλες αυτές τις ιδιότητες ποια πιστεύεις ότι σε  χαρακτηρίζει περισσότερο;
Aπάντηση: Αγαπητή Κατερίνα, νομίζω πως όλες αυτές οι ιδιότητες που προανέφερες αντικατοπτρίζουν κάποιες από τις ποιότητες που ως ψυχή εμφέρω και μέσα από όλες αυτές τις πύλες μού έχει δοθεί η ευκαιρία να εκφραστώ ως ύπαρξη και να μεταφέρω κάποια μηνύματα. Ο καθένας μας κουβαλά κάποια δώρα, με τα οποία έρχεται σε τούτη τη ζωή για να ανθίσει η ύπαρξή του και να προσφέρει στον κόσμο μας, οι διαστάσεις και τα χρώματά μας είναι περισσότερα απ΄ όσα νομίζουμε, στην πραγματικότητα είμαστε ένα ουράνιο τόξο που περιμένει να το ανακαλύψουμε, ώστε να εκδιπλωθεί και τη χαρά του στον κόσμο ν΄απλώσει. Όλες αυτές οι ιδιότητες που προανέφερες έχουν έναν συνδετικό ιστό, αυτό που τις ενώνει είναι ένας κεντρικός άξονας που είναι η αγάπη για τον άνθρωπο. Μέσα από τη διδασκαλία, τη μουσειοπαιδαγωγική, τη ζωγραφική, την συγγραφή, την εικονογράφηση, το παραμύθι, στην ουσία έχω αφηγηθεί ιστορίες της ψυχής, έχω θελήσει να προσφέρω στον άνθρωπο και κυρίως στο παιδί που έχει πιο ζωντανή μέσα του τη μνήμη του πνευματικού κόσμου, από τον οποίο προέρχεται. Είμαι μια ζωγράφος που αφηγείται παραμύθια και ιστορίες σε παιδιά και μεγάλους που ονειρεύονται, ή μια παραμυθού που ζωγραφίζει με τα πινέλα και τα μολύβια της ιστορίες του ονείρου και της ψυχής. Ο λόγος και η εικόνα, οι λέξεις, οι ήχοι και η μουσική τους και τα χρώματα είναι τα εργαλεία που η ψυχή μου διαθέτει για να επικοινωνήσει και να μοιραστεί τα δώρα της με τους ανθρώπους, είναι το μονοπάτι μου. Το μονοπάτι που τους πόνους αλαφρώνει και τις πληγές γιατρεύει. 


  1. Ποιος είναι ο άνθρωπος που σε επηρέασε και σε έκανε να ακολουθήσεις το παραμυθοδρόμο;
Aπάντηση: Ο παραμυθοδρόμος με περίμενε υπομονετικά σαν τον σπόρο που ΄ναι μέσα στη γη και αναμένει την κατάλληλη στιγμή, μέχρι να εκδηλωθεί, να αναδυθεί, να μετασχηματιστεί.
Ο δρόμος αυτός συνδεόταν με τις φωνές των προγόνων μου, την γλυκιά φωνή της γιαγιάς μου, της Ανθούλας, που σαν το κελαρυστό νεράκι και σαν το γλυκόλαλο αηδόνι τραγουδούσε τα παραμύθια, μια φιγούρα Παπαδιαμαντική, ένας άνθρωπος του δάσους αλαφροϊσκιωτος και αγνός, που θεράπευε με τη φωνή, τα χέρια της και τα βότανα και πίστευε σε όλα όσα έλεγαν τα παραμύθια και συνεπώς στα θαύματα.
Μα συνδεόταν και με όλες τις γυναίκες της οικογένειας της γιαγιάς μου που από στόμα σε στόμα διαφύλαξαν τη μαγική των παραμυθιών λαλιά, μέσα από τα νομαδικά ταξίδια τους κάτω από τον αστροφώτιστο ουρανό τις νύχτες τις σιωπηλές που μάγευαν, παραμύθια που κουβαλούσαν όλες τις μαγικοθρησκευτικές δοξασίες των Σαρακατσάνων που συνομιλούσαν  με τα στοιχεία της φύσης, με τα δέντρα, τα ζώα, τα πουλιά, τον ήλιο και το φεγγάρι.
Η μητέρα μου αγαπούσε την ποίηση και τα παραμύθια μιλούν με λόγο βαθιά ποιητικό με μια γλώσσα μουσική, μυστική και συμβολική. Αυτή άκουσε το πρώτο παραμύθι που αφηγήθηκα και με καθοδήγησε.
Ο πατέρας μου επίσης αντιλήφθηκα πρόσφατα, ότι ήταν ένας μεγάλος παραμυθάς, και ο οποίος μέχρι το νηπιαγωγείο νόμιζα ότι ήταν αστροναύτης...


  1. Το 2012, επιλέγοντας μερικά από τα πιο όμορφα, εικονογράφησες τα «Λαϊκά Παραμύθια της Ζακύνθου», που αποθησαύρισε η Μαριέττα Γιαννοπούλου-Μινώτου, σε συνεργασία με τις εκδόσεις ΤΡΙΜΟΡΦΟ και σε επιμέλεια του καλού φίλου Διονύση Μουσμούτη. Τι είναι αυτό που σε τράβηξε στα παραμύθια αυτά και τι θα έλεγες στα μικρά και τα μεγάλα παιδιά που περιορίζουν τις αναγνώσεις τους σε υπερήρωες και αποκρουστικά γκαργκόιλ από βιντεοπαιχνίδια;

Aπάντηση: Αναζητούσα εκείνη την περίοδο να εικονογραφήσω κάποια παρμύθια της λαϊκής μας παράδοσης και έπεσα πάνω στη συλλογή των παραμυθιών που είχαν καταγραφεί από τη Μαριέττα Μινώτου. Το πώς ασχολήθηκα με αυτά τα παραμύθια είναι ένα παραμύθι από μόνο του, ωστόσο συνοπτικά θα πω ότι αυτό που προσέλκυσε το ενδιαφέρον μου σε αυτή τη συλλογή δεν ήταν τόσο τα παραμύθια, όσο η πολυσχιδής και ιδιάζουσα προσωπικότητα της καταγραφέως, της Μαριέττας Μινώτου. Μελέτησα για αυτήν και μάλιστα, ήρθα σε επαφή με την οικογένειά της, οι οποίοι με στήριξαν δανείζοντάς μου πολλά σπάνια βιβλία, όταν τους εξέφρασα την επιθυμία να μελετήσω τόσο την προσωπικότητα της προγόνου τους, όσο και την αρχιτεκτονική, την ενδυματολογία, την ηθογραφία, τα τοπία της αλλοτινής Ζακύνθου. Επέλεξα 7 μαγικά παραμύθια μέσα από τη συλλογή και δούλεψα για 2 χρόνια μέσα από μελέτες, την εικονογράφηση των παραμυθιών, αλλά και τη διασκευή τους. Ουσιαστικά, τα έγραψα από την αρχή, διατηρώντας την κύρια δομή τους, αφαιρώντας στοιχεία που περιείχαν βία, μεταφέροντας τον λόγο στη νέα ελληνική, σε γλώσσα ποιητική με μουσικό ρυθμό.
Τι θα έλεγα σε παιδιά και μεγάλους που ασχολούνται με υπερήρωες και αποκρουστικά βιντεοπαιχνίδια; Ότι αξίζει να γνωρίσουν και τους ήρωες των παραμυθιών της λαϊκής μας παράδοσης και της μυθολογίας μας, καθώς από εκεί μπορούν να αντλήσουν εξαιρετικό υλικό για τον χάρτη της ζωής τους και το δικό τους ταξίδι. Να λάβουν έμπνευση και δύναμη, για το πώς μπορούν να ξεπεράσουν όλα τα εμπόδια και τις δοκιμασίες στη διαδρομή της ζωής, να ενεργοποιήσουν τη φαντασία τους και να σχεδιάσουν εξαιρετικά όνειρα για να τα υλοποιήσουν στο μονοπάτι τους.


  1. Στην Ελλάδα της κρίσης, πόσο παραμυθητικά-παρηγορητικά μπορεί να λειτουργήσει το «παραμύθι» και πόσο εφικτό είναι να δώσει ο Παραμυθάς το έναυσμα για αλλαγή των δυσάρεστων συνθηκών που βιώνουμε όλοι;

Aπάντηση: Το παραμύθι δεν είναι τυχαίο που άνθισε σε εποχές μεγάλων στερήσεων και καρτερίας, όπως τέτοια είναι και η εποχή που βιώνουμε. Σαφώς και το παραμύθι μπορεί να λειτουργήσει παραμυθητικά, αλλά και ενισχυτικά στην εποχή της κρίσης των αξιών, του πνεύματος και της ψυχής, αφού αυτός είναι ο ρόλος και η λειτουργία του παραμυθιού:  παιδαγωγικός, θεραπευτικός, καθοδηγητικός, μυητικός. Για το ταξίδι μύησης της ψυχής μας μιλά το παραμύθι και μας υπενθυμίζει την άκρη της κλωστής να πιάσουμε, τη γέφυρα απ΄την αρχή να φτιάξουμε.  Για το απεριόριστο των δυνατοτήτων που εμφέρουμε ως ψυχές μας μιλά το παραμύθι, για το εφικτό του ανέφικτου, για το θαύμα που εμείς οι άνθρωποι κρατάμε στην άκρια των δαχτύλων μας και για την αστροκλωστή που αν την ξετυλίξουμε, τα σκοτάδια σε φως μπορούμε να μετασχηματίσουμε και τις δυσκολίες σε ευκαιρίες. Όσο για τον Παραμυθά, ένας παραλλαχτής των πραγματικοτήτων είναι, κάποιος που θυμάται από παλιά τη γνώση: πώς τη δυσκολία μπορείς να μετατρέψεις σε ευλογία και πώς μπορείς να βαδίσεις στο δάσος των σκιών και να αντλήσεις φως από τα βάθη του.


  1. Μέσα από τη μουσειοπαιδαγωγική εμπειρία σου, θα μπορούσες να μας πεις, πόσο απαραίτητες θεωρείς τέτοιες αναγνώσεις του υλικού των ελληνικών μουσείων, προκειμένου να γίνουν ελκυστικά στη νέα γενιά;
Aπάντηση: Χρειάζεται το παλιό με το νέο να παντρευτεί και σε μια σύνθεση νέα να παρουσιαστεί, που να αφουγκράζεται τη σύγχρονη εποχή, τον ρυθμό της, τις ανάγκες της, την ταχύτητα των πληροφοριών, στην οποία έχουν συνηθίσει τα παιδιά μέσα από την πλοήγησή τους στο διαδίκτυο, ώστε το μουσείο να γίνει ελκυστικό στη νέα γενιά. Δεν είναι εύκολο να προσελκύσεις το ενδιαφέρον των σημερινών παιδιών, που η προσοχή τους δεν μπορεί να μείνει εστιασμένη για ώρα πολλή σε ένα θέμα, και καλείται ο παιδαγωγός σε ένα μουσείο να ζωντανέψει ένα υλικό μέσα από διαδραστικότητα, από ενεργητική συμμετοχή των παιδιών, από εναλλαγές που να εμπλουτίζουν το γνωστικό υλικό. Εγώ στα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα εμπλούτιζα το γνωστικό υλικό με την διαδραστική αφήγηση του παραμυθιού, την εξιστόρηση των αντικειμένων μέσα από παιχνίδια και ποικίλα εικαστικά εργαστήρια και μέσα από την πολύχρονη παιδαγωγική εμπειρία μου, προσάρμοζα το εκπαιδευτικό πρόγραμμα στις ανάγκες της  ομάδας, που κάθε φορά είχα μπροστά μου, πράγμα που απαιτεί εμπειρία εκπαιδευτική, ευελιξία, φαντασία, ετοιμότητα, ενσυναίσθηση, και πολλά από τα οχτώ είδη της νοημοσύνης που αναφέρει ο Gardner. Οι σύγχρονες μουσειολογικές μελέτες που στηρίζονται στην τεχνολογία, παρέχουν στα παιδιά τη δυνατότητα διαδραστικών παιχνιδιών μέσα από το ευρύ φάσμα της ψηφιακής νέας εποχής για τα μουσεία, καθιστώντας τους άλλοτε στείρους και απονεκρωμένους σαν κελύφη χώρους, σε ζωντανές εστίες πολιτισμού, έμπνευσης, συνδημιουργίας και διάδρασης. Σαφώς η συμβολή, η εμπειρία, η φαντασία και η δημιουργικότητα του μουσειοπαιδαγωγού είναι καθοριστικής σημασίας για το πώς ένα υλικό μουσείου μπορεί όχι μόνο να ζωντανέψει, μα και να εξάψει τη φαντασία των παιδιών, να τα εμπνεύσει και να τους δώσει εναύσματα για περαιτέρω δημιουργία με τους όρους και τις συνθήκες της εποχής μας. 

  1. Αν κάποιος σου ζητούσε να πεις ένα παραμύθι αφιερωμένο στους πολιτικούς μας, ποιο θα διάλεγες;
Aπάντηση: Θα επιλέξω το παραμύθι από το τελευταίο βιβλίο μου «Παραμύθια για της καρδιάς μας την αλήθεια» (εκδόσεις Κονιδάρη) που λέγεται «Το παραμύθι του Μπεν Σάντοκ» ή «Το πολύτιμο δώρο του βάρους» και μιλά για το πώς ένα βάρος μπορεί να μετατραπεί σε δώρο και πώς μπορούμε να μετασχηματίσουμε μια δυσκολία σε ευκαιρία και ευλογία. Βέβαια, το συγκεκριμένο παραμύθι θα το απηύθυνα όχι μόνο στους πολιτικούς, μα σε όλους μας ως μια ενθύμιση και μια ενεργοποίηση εσωτερικού δυναμικού.
Ειδικά για τους πολιτικούς, θα αφιέρωνα τον μεγάλο εσχατολογικό μύθο που ο Πλάτων αναφέρει στο σημείο που η μεγάλη συζήτηση της Πολιτείας προσεγγίζει το τέλος της. Πρόκειται για «τον μύθο του Ηρός» που μιλά για τον «κριματισμένο τύραννο», για την αδέκαστη δικαιοσύνη του Κάτω Κόσμου και την τρισάθλια τύχη που επεφύλαξε για τον Αριδαίο, τύραννο της Παμφυλίας.
Μαζί θα τους αφιέρωνα και το ποίημα του Σεφέρη «Επί Ασπαλάθων», που ο ποιητής εμπνεύστηκε από τον συγκεκριμένο πλατωνικό μύθο, και το οποίο δημοσιεύτηκε το 1971, στο απόγειο της απριλιανής δικτατορίας.


  1. Οι παλιότεροι λαογράφοι όπως ο Γεώργιος Μέγας (1893-1976), ο Δημήτριος Λουκάτος (1908-2003) και η Μαριέττα Γιαννοπούλου-Μινώτου (1900-1962), πίστεψαν στη σπουδαιότητα του λαϊκού μας πολιτισμού και προσπάθησαν να διασώσουν  κάθε έκφανσή του. Πόσο συνειδητοποιημένοι  στέκονται οι νεοέλληνες αναφορικά με τη σπουδαιότητά του και τι πιστεύεις ότι πρέπει να γίνει για να αφυπνιστούν.
Aπάντηση: Ο Μερακλής μάλιστα έλεγε, πως αν ο λαός λησμονήσει τα παραμύθια του, ελλοχεύει ο κίνδυνος να χάσει την ίδια τη ψυχή του. Ζούμε σε μια εποχή που το γνωστό οικοδόμημα έχει αποδομηθεί σε πολλαπλά επίπεδα. Ο Έλληνας στο μέσο της κρίσης του πολιτισμού, της γλώσσας, της παιδείας, της κοινωνίας, της πνευματικότητας, της ψυχής, της αισθητικής, των ηθικών αρετών και αξιών, αναζητά την ταυτότητά του. Και είναι ζωτικής σημασίας, τώρα περισσότερο από ποτέ, όσοι συνειδητοποιούμε την αναγκαιότητα και τη σπουδαιότητα του λαϊκού πολιτισμού και του πολιτισμού του ελληνικού εν γένει, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, στα πεδία της τέχνης, της επιστήμης, της θεραπείας και να αγωνιστούμε δίνοντας ο καθένας μας τον καλύτερο εαυτό του, ώστε μέσα από μια δημιουργική σύνθεση να εμπνεύσουμε και να αφυπνίσουμε τους συνέλληνες, να επιφέρουμε θεραπεία σε μια κοινωνία που νοσεί και σε ένα έθνος που έχει αποδυναμωθεί, καθώς έχει λησμονήσει τη δύναμη που εμφέρει μέσα από την ίδια του τη γλώσσα πρωτίστως, που είναι ο πυρήνας της ψυχής του. Και ο αγώνας αυτός πρέπει να ξεκινήσει από τον χώρο της παιδείας, που χρειάζεται να επανασυνδεθεί με την πνευματικότητα που ο θησαυρός του πλούσιου ελληνικού πολιτισμού κυοφορεί. 


  1. Ζωή, ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;
Aπάντηση: Έχω γράψει και εικονογραφήσει ένα καινούριο βιβλίο που αναζητείται ο κατάλληλος εκδοτικός οίκος και επίσης ετοιμάζονται και άλλα δυο, το ένα εκ των οποίων γεφυρώνει δυο πολιτισμούς και είναι η αρχή για τη δημιουργία μιας σημαντικής γέφυρας και ενός σπουδαίου μηνύματος για την εποχή μας. Επίσης, στοχεύω να προωθήσω τα βιωματικά εργαστήρια παραμυθιού για παιδιά που πρόσφατα ξεκίνησα με θέμα «Ανακαλύπτω τα χαρίσματά μου και ξεδιπλώνω τα όνειρά μου μέσα από τα παραμύθια», καθώς και βιωματικά εργαστήρια  παραμυθιού για ενήλικες εστιάζοντας κυρίως στη θεραπευτική λειτουργία του παραμυθιού.
Πρόσφατα ξεκίνησα μια εκπομπή «Το Ονειρόδεντρο των παραμυθιών» στην Ενάτη Εναλλακτική Τηλεόραση, πρόκειται για web tv, που ενώ στο εξωτερικό έχει άνθιση, εδώ η web tv βρίσκεται ακόμα στην αρχή του ταξιδιού της. Ωστόσο, μέσα από αυτήν την εκπομπή, θεωρώ πως θα φέρω περισσότερους σε επαφή με αυτόν τον πλούτο του λαϊκού πολιτισμού και της παράδοσής μας, μα συνάμα θα ενεργοποιήσω και την πίστη σε όλο και περισσότερους πως όπως στα παραμύθια, έτσι και στη ζωή, τα πάντα είναι δυνατά.
Επίσης, πριν κάποιους μήνες ξεκίνησα να αρθρογραφώ στην «Όμορφη Ζωή» στη στήλη γονείς και παιδί σχετικά με το παραμύθι, την παιδαγωγική και θεραπευτική αξία του και θα ΄ναι χαρά μου να συνεχίσω.
Από την καινούρια εκπαιδευτική περίοδο θα αφηγούμαι και αρχαιοελληνικούς μύθους και η αρχή έγινε με τον μύθο του Έρωτα και της Ψυχής, στα Αττικά Διονύσια, που πρόσφατα συμμετείχα.
Και ετοιμάζω και μια πολύ ωραία συνεργασία, πάνω σε έναν συνδυασμό που ως τώρα δεν έχει γίνει, και θα χαρώ να παρουσιάσουμε μια τέτοια παράσταση και στη Ζάκυνθο τώρα το καλοκαίρι, αν υπάρξει από κάποιους φορείς το αντίστοιχο ενδιαφέρον.
Τα υπόλοιπα σχέδια, θα τα πούμε σε μια επόμενη συνομιλία μας. Ευχαριστώ από καρδιάς, αγαπητή Κατερίνα, για την τιμή να με φιλοξενήσεις στις σελίδες σου, καλή δημιουργική συνέχεια με έμπνευση και εσωτερική χαρά!

Εγώ, σ’ ευχαριστώ Ζωή για την «παραμυθένια» συνέντευξη.




 

Η Συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Τέχνης Λόγια", Νο 23 / 5230 / 22.06.2016, που διανέμεται 
με την εφημερίδα "ΗΜΕΡΑ ΖΑΚΥΝΘΟΥ".

Πέμπτη 9 Ιουνίου 2016

Συνέντευξη σε Μάνο Βαζαίο



Η ανοδική πορεία ενός αθλήματος που χρόνια πριν ήταν επιλογή λίγων μόνον και επαϊόντων, μας έκανε να αναζητήσουμε τον άνθρωπο που με την αγωνιστική και προπονητική του πείρα κρύβεται πίσω από την επιτυχία αυτή. Ο Μάνος Βαζαίος, άνθρωπος σεμνός, αφοσιωμένος στο έργο του, με πραγματικό πάθος για το άθλημα που υπηρετεί, ανταποκρίθηκε στην πρόσκλησή μας με προθυμία και δέχτηκε να μοιραστεί μαζί μας κάποια μυστικά του.


Ας τον ακούσουμε:


1.Η πρώτη ερώτηση που μου ήρθε αυτόματα στο μυαλό, όταν διάβασα το βιογραφικό σου, είναι, πώς μπορεί μια «τυχαία», όπως γράφεις συνάντηση με το τένις, να συνεχίσει με μια τόσο εντυπωσιακή καριέρα στο χώρο του αθλητισμού; Τι είναι αυτό που αρχικά σε συγκίνησε και στη συνέχεια σε κράτησε δίπλα στο άθλημα αυτό και πώς θα χαρακτήριζες τη σχέση σου μαζί του;
Απάντηση:  Η τύχη πολλές φορές είναι αυτή που παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ζωής μας. Από μικρό παιδί μου άρεσε ο αθλητισμός και έκανα διάφορα αθλήματα. Όταν λοιπόν μου παρουσιάστηκε η ευκαιρία, τότε  άρχισα να βλέπω το τένις με άλλο μάτι.
 Το τένις έχει κάποιες  ιδιαιτερότητες: είναι ευγενικό άθλημα και δουλεύει πολύ το μυαλό. Έτσι εγώ ένιωθα ότι μου ταίριαζε.
Δυο σημαντικοί παράγοντες έπαιξαν σημαντικό ρόλο σ’ αυτό: ο ένας είναι ο αδελφός μου και ένα ίνδαλμα  της εποχής : ο Σουηδός Bjorn Borg.      Με δυο λόγια θα έλεγα για τη σχέση μου με το τένις ότι είναι η ζωή μου και η μεγάλη μου αγάπη.

2005, Χρυσό μετάλλιο στους Μεσογειακούς Αγώνες (Mediteranean Games) με την Ομάδα της Κρήτης
2.Ως παίκτης, το 1993 έφτασες στο Νο 12 στην Ελλάδα στην κατηγορία αντρών, ενώ κατέκτησες τέσσερα πρωταθλήματα Ελλάδος βετεράνων (1994, 1998,  2006,  2007), καθώς επίσης και τέσσερις φορές το διεθνές τουρνουά βετεράνων ACROPOLIS (1994, 1998, 2007, 2008). Επίσης κέρδισες το κύπελλο Ελλάδος δύο φορές (1995, 1998) και συμμετέχοντας με την ομάδα βετεράνων του Ζακυνθινού Αθλητικού Ομίλου Αντισφαίρισης (ΖΑΟΑ) στο τουρνουά της Κεφαλονιάς, βγήκες πρώτος τα έτη: 2013, 2014 και 2015. Η εμπειρία σου ως αθλητής με ποιο τρόπο έχει επηρεάσει στη ζωή σου και τι θα έλεγες σε έναν νέο που θα ήθελε να ακολουθήσει αυτόν τον τομέα στη ζωή του;
Απάντηση: Στην αγωνιστική καριέρα, η ζωή ενός αθλητή, είναι κάπως διαφορετική από τους ανθρώπους που ζουν πιο απλά. Σίγουρα ο αθλητισμός μόνο καλό μου έχει κάνει. Πρώτα από όλα γυμναζόμουνα και δεν ξενυχτούσα. Πρόσεχα, έκανα πολλά ταξίδια σε όλο τον κόσμο, και με βοήθησε σημαντικά στην συνέχεια της ζωής μου. Έμαθα να αγωνίζομαι για το καλύτερο. Σε ένα νέο παιδί η ακόμη και κάποιον που ξεκινάει σε μεγαλύτερη ηλικία έχω να πω ότι μόνο κερδισμένος θα είναι. Το τένις όμως είναι για όλες τις ηλικίες και όλες τις εποχές.

2001, Ηράκλειο Κρήτης με την 1η στο Πανελλήνιο
αθλήτριά του Μαριάννα Ξινού.
3.Ως προπονητής, ξεκίνησες την καριέρα σου από τον όμιλο Αθηνών (1984) και συμμετείχες σε πολλά camp του εξωτερικού (Ελβετία: 1987, 1988. Αυστρία: 1989, 1990), ενώ μαζί με τον αδελφό σου πρώην πρωταθλητή,  Φώτη Βαζαίο, ίδρυσες ιδιωτική σχολή τένις από την οποία πέρασαν από το 1990 – 1999 πολλοί πρωταθλητές (Πέππας, Μαζαράκης, Ζαχαριάδου, κ.ά.). Ως 1ος προπονητής του Ηρακλείου Κρήτης (1999) είχες αρκετές επιτυχίες, με πιο σημαντικές την κατάκτηση δύο ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων το 2005 για κορίτσια 14 ετών και το 2006 για αγόρια 16 ετών. Επίσης στα mediteranian games  τo 2005 η ομάδα σου από την Κρήτη, πήρε το Χρυσό ατομικό και το 2ο ομαδικό, ενώ το 2006 στην Κορσική πήρε την 3η θέση στο ομαδικό. Με τέτοια λαμπρή προπονητική καριέρα, πόσο αισιόδοξος είσαι στην Ελλάδα της κρίσης για τα νέα ταλέντα που αναφαίνονται στον ορίζοντα; Έχει ελπίδα να συνεχίσει κανείς το τένις εάν δεν έχει σημαντική οικονομική βοήθεια από ιδιωτικούς πόρους (σπόνσορα, οικογένεια) και πόσο διαθέσιμη βλέπεις την Πολιτεία να προθυμοποιείται προς αυτή την κατεύθυνση;
Απάντηση: Σαν άτομο είμαι πολύ ενθουσιώδης και αισιόδοξος ακόμη και τώρα που μιλάμε και τα γράφουμε όλα αυτά, κάνω όνειρα και σκέφτομαι δημιουργικά.
Σε όλα τα πράγματα για να προχωρήσει κάποιος χρειάζεται πρώτα τη στήριξη της οικογένειας. Σίγουρα οι οικονομικά άνετες εποχές έχουν παρέλθει και η Πολιτεία δυσκολεύεται αρκετά.
Ωστόσο θέλω να πιστεύω ότι, όταν ένα παιδί έχει ταλέντο, δεν θα πάει χαμένο. Εγώ προσωπικά έχω τις τεχνικές γνώσεις, αλλά και γνωριμίες-  διασυνδέσεις, να σπρώξω ένα παιδί προς τα πάνω. Το πού θα φθάσει κανείς δεν ξέρει.
Όμως τα περισσότερα πράγματα κινούνται από εμάς τους ιδίους. Δεν μπορούμε να ζητάμε χωρίς να έχουμε πρώτα επενδύσει σε κάτι. Ας δείξουμε πρώτα εμείς δουλειά και κάτι θα βρεθεί .


4.Μου έκανε ιδιαίτερο ενδιαφέρων το γεγονός ότι έχεις παρακολουθήσει σεμινάρια που αφορούν στην αθλητική ψυχολογία (james loyer). Η διαχείριση του άγχους, η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης, η ενδυνάμωση θετικών συναισθημάτων, η καλλιέργεια του αυτοελέγχου, η νοερή απεικόνιση και ο καθορισμός στόχων, ψυχολογικές τεχνικές πάνω στις οποίες έχεις εκπαιδευτεί, πόσο μπορούν να βοηθήσουν τον νέο` όχι μόνο στις επιδόσεις του στο τένις, αλλά και σε κάθε τομέα της σχολικής και της προσωπικής του ζωής;
Απάντηση: Ο προπονητής – δάσκαλος, δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Έχει να κάνει με πολύ κόσμο και ειδικά με παιδιά, οπότε οι γνώσεις του πρέπει να είναι πλούσιες. Ο προπονητής δεν πρέπει να παίζει μόνο καλό τένις. Επίσης  το παίζω τένις δεν έχει καμιά σχέση με το διδάσκω τένις.
Ο ρόλος μας είναι πολύπλευρος. Μαθαίνουμε το παιδί να πειθαρχεί, να μάθει να αγωνίζεται, να αποκτά μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Είμαστε παιδαγωγοί και γενικότερα ό ρόλος μας είναι καθοριστικός στην εξέλιξη των παιδιών σε πολλούς τομείς.
 
1999: Με τη γυναικεία Ομάδα από το Ηράκλειο, 3η θέση στην Ελλάδα.
5.Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο άθλημα στο νησί μας. Από το 2011, που ανέλαβες την τύχη του καινούργιου ομίλου της Ζακύνθου με την νέα ονομασία ΖΑΟΑ, συχνά διαβάζουμε στον Τύπο για διακρίσεις των αθλητών του ΖΑΟΑ. Πού οφείλεται η άνθηση αυτή και πόσο αισιόδοξος είσαι για το μέλλον των ζακυνθινόπουλων που ασχολούνται με το άθλημα αυτό;
Απάντηση: Η άνθηση του Αθλήματος του Τένις  στην Ζάκυνθο οφείλεται  σε πολλούς λόγους. Πρώτα από όλα να μην ξεχάσουμε να πούμε ότι προϋπήρχε στην Ζάκυνθο. Κάποιοι  λοιπόν το ξεκίνησαν πριν μερικά χρόνια και έβαλαν ένα λιθαράκι. Στην συνέχεια, μιας και το αναφέρεις, από το 2011 μια παρέα  ανθρώπων – φίλων του τένις, ξεκίνησαν με αγάπη, με αποτέλεσμα να με καλέσουν στην Ζάκυνθο. (Σεπτέμβριος 2011). Αποτέλεσμα μετά από 5 χρόνια το άθλημα να έχει αναπτυχτεί και οι Ζακυνθινοί να το έχουν αγαπήσει.
Μερικοί από τους λόγους: Βελτιώθηκε η  αισθητική των γηπέδων. Καινούργια προγράμματα  mini  tennis……. Υλικό τεχνικό υλικό. Ευέλικτα ωράρια. Προαγωνιστική και Αγωνιστική ομάδα. Οικονομικό πολύ προσιτό. Προπονητές με  διάθεση, αγάπη και γνώση. Αλλά και η αγάπη όλων μας που ασχολούμαστε ( παράγοντες,  Δ.Σ,  φίλοι και προπονητές), έφεραν αυτό το αποτέλεσμα και συνεχίζουμε.
Όπως είπαμε τα παιδιά έχουν πολλούς καλούς λόγους να έρχονται στον όμιλο και τα βοηθάμε και εμείς στο να αποκτήσουν  καλές βάσεις. Είμαι αισιόδοξος γιατί παίρνουν πολλά πράγματα που πολλές φορές ούτε οι ίδιοι οι γονείς το γνωρίζουν.

6.Το Σαββατοκύριακο στις 14-15 Μαΐου, παρακολουθήσατε με τις εκπαιδεύτριες του ΖΑΟΑ, ένα ακόμα εξειδικευμένο σεμινάριο. Πόσο σημαντικό είναι να συνεχίζει ένας άνθρωπος την εκπαίδευσή του πάνω στο αντικείμενο που αγαπά και τι θα έλεγες στους μαθητές που διαβάζουν τη συνέντευξη για την γνώση που δεν τελειώνει μόνο στα σχολικά θρανία;
Απάντηση: Σε κάθε τι που αρχίζει υπάρχει πάντα εξέλιξη. Σε αυτό δεν θα μπορούσα να μην συμμετέχω  και εγώ. Η γνώση είναι δύναμη. Τα παιδιά, αλλά και οι μεγαλύτεροι θα έλεγα, πρέπει να εμπλουτίζουν όσο μπορούν το μυαλό τους, διότι όλες οι γνώσεις που αποκτούμε είναι τροφή για τη ζωή μας
 
Ζ.Α.Ο.Α. 2016: Τουρνουά παίδων για το "Χαμόγελο του Παιδιού"


7.Πόσο πιστεύεις ότι η ομορφιά της ζακυνθινής φύσης μπορεί να επηρεάσει το πνεύμα και την ψυχολογία ενός αθλητή και τι νοιώθεις κάθε φορά που παίζεις στα γήπεδα τένις, δίπλα στη θάλασσα, στην Αγία Τριάδα, βλέποντας το βουνό του Σκοπού απέναντι;
Απάντηση: Η ομορφιά της Ζακύνθου είναι αναμφισβήτητη. Έχω μεγαλώσει στην Αθήνα, οπότε νιώθω περισσότερο την διαφορά. Είναι πανέμορφα και το όνειρο μου ήταν να έχω ένα σπίτι στην θάλασσα, τώρα όμως που έχω το τένις δίπλα της, είναι πραγματικά τέλεια.


8.Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια για τον ΖΑΟΑ; Ποιες αθλητικές συναντήσεις προγραμματίζετε για το μέλλον;
Απάντηση:
Τα σχέδια μου είναι να μαθαίνουμε και να προπονούμε τα παιδιά όσο το δυνατόν καλύτερα. Να έχουμε ένα όμιλο που είναι για όλους μια κυψέλη, μια πηγή ενέργειας. Να έχουμε μια καλή ομάδα και να βελτιώσουμε τα γήπεδα. Να δημιουργηθεί ένα μεγάλο κλαμπ, θα το έλεγα, που θα συνδυάζει τα πάντα. Σκεφτείτε εάν κάνουμε αγώνες, πόσος κόσμος θα έρθει.
Τέλος θέλω να ευχαριστήσω όλους, ξεκινώντας, από το Διοικητικό Συμβούλιο, τους προπονητές, τα παιδιά, τους γονείς, τους φίλους που απέκτησα και εσάς για την πολύ όμορφη συνέντευξη.

Μάνο, κι εγώ σε ευχαριστώ πολύ!!!

 
Η Συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Τέχνης Λόγια", Νο 22 / 5211 / 8.06.2016, που διανέμεται 
με την εφημερίδα "ΗΜΕΡΑ ΖΑΚΥΝΘΟΥ".