Βιβλιοπαρουσίαση του νέου βιβλίου του Άγγελου Ραζή  ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ της Αντίστασης 1941-1945

Άγγελου Ραζή,   ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

της Αντίστασης 1941-1945, εκδ. Γκοβόστη 2014

 

Δεν υπάρχει ωραιότερο ξεκίνημα για μια εβδομάδα,  από το να λαβαίνεις πρωί πρωί Δευτέρας, με το ταχυδρομείο, το καινούργιο βιβλίο ενός αγαπημένου φίλου, που συνεχίζει στο γέρμα της ζωής του να γράφει, να ερευνά και να καταθέτει τον προβληματισμό του, για το πώς πρέπει η Ιστορία, όχι μόνο να διαβάζεται, από γραπτά μνημεία προσεχτικά διαλεγμένα, προσδιορισμένα ως προς το είδος τους και τη θέση τους μέσα στο χρόνο και στο χώρο, αλλά κυρίως για πώς πρέπει να ενεργοποιείται, προκειμένου ν’ αντλούμε απ’ αυτήν όλα τα διδάγματα που μπορεί να μας δώσει.

Και αυτό προϋποθέτει όχι μόνο εκτεταμένη ενημέρωση, αλλά κυρίως μια παιδεία βαθιά ανθρώπινη, ικανή να κατανοήσει, να αισθανθεί και να ξαναβρεί τη ζωή ενός παρελθόντος, που υπήρξε το παρόν των ανθρώπων που το έζησαν και που μπορεί να νοηματοδοτήσει το δικό μας παρόν, έξω και πέρα από συνθηματολογίες και κομματικές υστερίες.

Αναφέρομαι στο βιβλίο του Άγγελου Ραζή « ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ της Αντίστασης 1941-1945, εκδ. Γκοβόστη 2014», το οποίο, όπως σπεύδει στο εισαγωγικό κατατοπιστικό του σημείωμα ο συγγραφέας, να διευκρινίσει,  δεν είναι «ΤΟ Ημερολόγιο της Αντίστασης», γιατί τα αναφερόμενα γεγονότα, δεν εξαντλούν τον μακρύ κατάλογο όλων όσων έγιναν αυτήν τη χρονική περίοδο. Τότε μόνο θα φύγουν από την πρώτη γραμμή του τίτλου του τα δύο μικρά τετραγωνάκια, για ν’ αντικατασταθούν με το άρθρο «ΤΟ»!

Το βιβλίο αυτό πρόκειται για το πέμπτο του συγγραφέα, ο οποίος κατάγεται από τη Ζάκυνθο, αλλά σε ηλικία τριών χρόνων εγκαταστάθηκε στο Αργοστόλι με τους εκπαιδευτικούς γονείς του, όπου τελείωσε το Δημοτικό σχολείο και τις τρεις πρώτες τάξεις του οχταταξίου Γυμνασίου. Στη συνέχεια, φοίτησε στο Γυμνάσιο Ζακύνθου και στο 5^ο Αθήνας, όπου πήρε απολυτήριο το Δεκέμβρη του 1945. Το 1947 εισήχθη στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, από το οποίο αποφοίτησε το 1954. Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, στα χρόνια της κατοχής, στη Ζάκυνθο και στην Αθήνα. Επαγγελματικά σταδιοδρόμησε ως κατασκευαστής δημοσίων έργων, ενώ κατέχει εργοληπτικό πτυχίο ανώτατης τάξης.

 Το πρώτο βιβλίο του Άγγελου Ραζή είναι το αυτοβιογραφικό: «Καλή σου νύχτα, Νόνο…(Σκαλίσματα Μνήμης)», εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 2002. Το δεύτερο είναι το: «Κάναμε λάθος;», εκδ. Έψιλον, Αθήνα 2007. Το τρίτο  βιβλίο του, επίσης αυτοβιογραφικό, που είχα τη χαρά να το παρουσιάσω, είναι το: «Κερκύρας 1 κ’ Ύδρας (γωνία)», εκδ. Μπάστα 2009, ενώ το τέταρτο βιβλίο του είναι το: «Πού πας καραβάκι, Σκόρπια φύλλα εκδ. Τρίμορφο 2012».

Στο τελευταίο βιβλίο του, παρουσιάζονται, υπό τη μορφή ημερολογίου, αντιστασιακά γεγονότα του ελληνικού λαού κατά τη διάρκεια της κατοχής, από τον Απρίλη του 1941 (27 Απριλίου, πραγματοποιήθηκε η είσοδος των γερμανικών δυνάμεων στην Αθήνα), μέχρι τις 4 Νοεμβρίου 1944, που οι κατοχικές δυνάμεις αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα, εκτός από τμήμα της Κρήτης και μερικά νησιά.

Ο Ραζής, λοιπόν, θέτει το εξής στοίχημα: «για το χρονικό διάστημα των 1.287 ημερών κατοχής,  μπορούν να εντοπιστούν γεγονότα αντίστασης από τον ελληνικό λαό»;

Και πράγματι, το αρχικό ερώτημα, απαντήθηκε θετικά, αφού όλες οι μέρες έχουν καλυφθεί και μάλιστα με υψηλό «μέσον όρο»!

Συγκεκριμένα πάνω από 1.500 γεγονότα αντίστασης περιέχονται στο βιβλίο, δηλαδή 1,17 πράξη για κάθε μέρα, αν θέλουμε να μιλήσουμε με στατιστικά στοιχεία.

Όμως ο πραγματικά αυτός εντυπωσιακός αριθμός, είναι μικρότερος του πραγματικού για διάφορους λόγους. Ο κυριότερος είναι ότι, το βιβλίο δεν γράφει την Ιστορία της Αντίστασης. Είναι μόνο ένα στοίχημα του συγγραφέα του. Όπως γράφει χαρακτηριστικά: «Εγώ ούτε ιστορικός είμαι, ούτε θέλω να παραστήσω τον ιστορικό, απλώς κατέγραψα περιληπτικά και χωρίς σχολιασμό γεγονότα που είχαν αντιγραφεί».

Η συλλογή του περιεχομένου προέρχεται από εξήντα πέντε πηγές: βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, μυστικό τύπο της κατοχής κ. ά. Στο τέλος της περίληψης κάθε γεγονότος, σημειώνεται ο κωδικός της πηγής απ’ όπου αυτό αντλήθηκε, όπως αναγράφεται στη Βιβλιογραφία που βρίσκεται στο τέλος του βιβλίου.

Στο κείμενο του Ημερολογίου αναφέρονται οι ένοπλες δράσεις των δύο μεγαλύτερων αντάρτικων δυνάμεων, που έδρασαν κατά την κατοχή. Του Εαμογενούς Ε.Λ.Α.Σ. (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), που έδρασε σε ολόκληρη την επικράτεια και των Ε.Ο.Ε.Α. (Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών) και Ε.Δ.Ε.Σ. (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος), που κυρίως είχαν πεδίο δράσης τη δυτική Ελλάδα. Επίσης αξιόλογη, αλλά σύντομη δράση είχαν και οι αντάρτικοι σχηματισμοί της Ε.Κ.Κ.Α. (Εθνική και Κοινωνική Αντίσταση) στην περιοχή της Κεντρικής Ρούμελης και οι αντάρτικοι  σχηματισμοί της Εθνικής Οργάνωσης Κρήτης (Ε.Ο.Κ.), όπως λέει ο συγγραφέας.

Η αντίδραση του λαού μας, όπως φαίνεται από το πρωτότυπο αυτό βιβλίο, εκδηλώθηκε από την πρώτη στιγμή που το ναζιστικό σύμβολο υψώθηκε στην Ακρόπολη. Και πιστεύουμε πως, καθώς Ιστορία είναι «η αναζήτηση του χαμένου καιρού» και η μελέτη της είναι «το παρόν που ξαναγυρνά στη ζωή», οι ήρωες ή οι άνθρωποι που μελετούμε «στον χρόνο που ξαναβρίσκεται», όπως τον επανενεργοποιεί ο ιστορικός, κάνουν το παρόν μας λιγότερο σκοτεινό. Έτσι η δράση που αναδύεται, γίνεται αν όχι πιο εύκολη, τουλάχιστο, λιγότερο τυφλή, μιας και ξέρουμε περισσότερο σε ποιο χώρο πρέπει να ενεργήσουμε.

Οι βάρβαροι της εποχής μας ισχυρίστηκαν μερικές φορές πως «η Ιστορία καταπιέζει το σύγχρονο άνθρωπο μ’ ένα συμπληρωματικό φορτίο, ότι εμποδίζει την απόφασή του με υπερβολικά πολλά προηγούμενα ή παραδείγματα».

Εμείς πιστεύουμε πως η Ιστορία είναι το μέσο με το οποίο ο άνθρωπος αποκτά την ελευθερία του απέναντι στο παρελθόν του και η γνώση των πιο μακρινών της σταθμών, ρίχνει φως στην κατανόηση των πιο πρόσφατων εποχών.

Γι’ αυτό καλωσορίζουμε το βιβλίο του Άγγελου Ραζή, του ευχόμαστε καλοτάξιδο και ευχόμαστε όλοι οι διαπραγματευτές της πληγωμένης εθνικής μας αξιοπρέπειας να το διαβάσουν.