"Οι λογοτέχνες μιλούν για τη Ζάκυνθό τους".

"Οι λογοτέχνες μιλούν για τη Ζάκυνθό τους"

της Kατερίνας Δεμέτη

Ο προβληματισμός για την επιλογή των κειμένων των λογοτεχνών, που «θα μιλήσουν για τη Ζάκυνθό τους», μετά την αποδοχή της πρόσκλησης της κ. Ντένιας Πάτρα και της κ. Τζίνας Παττακού, υπευθύνων για το βιωματικό εργαστήριο "Αγαπώ την πόλη μου", την Παρασκευή 8-2-2019, στην Ξενοπούλειο Βιβλιοθήκη, μεγάλος.

Πέρα και πάνω από τις όποιες γνώσεις μου γύρω από τη λογοτεχνία, όφειλα να επιλέξω κείμενα, τα οποία θα μπορούσαν να «μιλήσουν» στους μαθητές. Δηλαδή κείμενα που να νοιώσουν ότι τους αφορούν.

Επειδή αυτό όμως είχε σαν προϋπόθεση ότι τα απολάμβανα κι εγώ, επέλεξα κείμενα που τα αγαπούσα.

Έτσι με αλφαβητική σειρά ανθολόγησα τους κάτωθι λογοτέχνες-ποιητές-ζακυνθινολάτρες εραστές του μικρού νησιού μας, άλλοτε γνωστού ως «φιόρο του Λεβάντε»: ΝΙΚΟΛΑΟ ΒΑΡΒΙΑΝΗ (1898-1980), ΣΠΥΡΟ ΓΚΟΥΣΚΟ (1911-1941), ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΓΟΥΖΕΛΗ (1774-1843), ΓΙΑΝΝΗ ΔΕΜΕΤΗ (1938), ΛΕΩΝΙΔΑ Χ. ΖΩΗ (1865-1956), ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΛΒΟ (1792-1869), ΤΑΛΜΠΟΤ ΚΕΦΑΛΙΝΟ (1917-1988), ΝΤΙΝΟ ΚΟΝΟΜΟ (1918-1990), ΕΛΙΣΑΒΕΤΙΟ ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟ (1832-1885), ΜΑΧΗ ΜΟΥΖΑΚΗ (1920-2016), ΛΟΥΛΑ ΒΑΛΒΗ – ΜΥΛΩΝΑ (1928), ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟ (1867- 1951), ΔΙΟΝΥΣΗ ΡΩΜΑ (1906-1981), ΔΙΟΝΥΣΗ ΣΕΡΡΑ (1947), ΜΑΡΙΝΟ ΣΙΓΟΥΡΟ (1885-1961), ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΣΟΛΩΜΟ (1798-1857), ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΕΡΤΣΕΤΗ (1800-1874), ΙΩΑΝΝΗ ΤΣΑΚΑΣΙΑΝΟ (1853-1908), ΝΙΚΟΛΑΟ ΟΥΓΟ ΦΩΣΚΟΛΟ (1778-1827), ΔΙΟΝΥΣΗ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟ (1956).

Η εμπειρία μαγική, καθώς η αίσθηση ότι τα παιδιά μας μπορούν να αγαπήσουν τη λογοτεχνία, έγινε βεβαιότητα, όταν στο τέλος συνέθεσαν το δικό τους ποίημα!

Έτσι τα ερωτήματα ανέκυψαν αβίαστα:

Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η λογοτεχνία στην εκπαίδευση;

Πώς η λογοτεχνία του τόπου μπορεί να ενισχύσει την αγάπη του μαθητή για την ιδιαίτερη πατρίδα του;

Η σύγκριση με την αλλοτινή Ζάκυνθο, πόσο μπορεί να ενσταλάξει την έννοια της συνέχειας και της αλλαγής στη φύση, στο δομημένο περιβάλλον και στον ίδιο τον κάτοικο του «τουριστικόπληκτου» νησιού μας;

Ερωτήματα που παρ΄ όλους τους περιορισμούς που πιθανόν υπάρχουν, όπως λ.χ. η έλλειψη διδακτικού χρόνου που απαγορεύει την γνωριμία των μαθητών με κείμενα της τοπικής λογοτεχνίας, ξαναθέτουν επίσης επιτακτικό το ζήτημα της συγγραφής ενός εγχειριδίου τοπικής ιστορίας – λογοτεχνίας, το οποίο θα έχει θέση μέσα στο ωρολόγιο πρόγραμμα των σχολείων της Ζακύνθου.

Γιατί στόχος μας δεν πρέπει να είναι μόνο η κατασκευή περισσότερων καταλυμάτων για φιλοξενία την τουριστική σεζόν.

Στόχος μας πρέπει να γίνει η δημιουργία «μικρών αναγνωστών», που θα γνωρίζουν τον τόπο τους και θα μπορούν να αντιλαμβάνονται ότι οι όποιες γνώσεις για την ιστορία της λογοτεχνίας, για ρεύματα, συγγραφείς, σχήματα λόγου, αφηγηματολογικές έννοιες κ.λπ. μπορούν να κάνουν τη ζωή τους πιο απολαυστική, την αυτοσυνειδησία τους πιο ξεκάθαρη, την διαχείριση του χρόνου της ζωής τους πιο ποιοτική.

Και πιο ποιοτικός χρόνος σημαίνει ότι αποκτώ γούστο, αισθητική, εκπαιδεύομαι  να επιλέγω το ωραίο, γίνομαι ενεργός πολίτης και δεν επιτρέπω τον τυχάρπαστο  πολιτικό να έχει λόγο στην διαχείριση της ομορφιάς του τόπου μου και κατά συνέπεια και στη δική μου ζωή.

Μέσα από ένα βιβλίο τοπικής λογοτεχνίας, οι μαθητές μπορούν να διδαχθούν ότι, τα λογοτεχνικά έργα, δεν αποτελούν δημιουργήματα μιας εκκεντρικής ιδιοφυΐας, τα οποία μόνο ένας εξίσου ιδιοφυής κριτικός μπορεί να εκτιμήσει και να αξιολογήσει.

Με την κατάλληλη εκπαίδευση τα παιδιά μας μπορούν να γευτούν την ομορφιά των ιδεών του τόπου, να διαβάσουν πίσω από τις λέξεις ενός λογοτεχνικού κειμένου και ν’ αφήσουν τον εαυτό τους να περάσει μέσα από αυτό.

Κέρδος τους: να βγουν και τα ίδια αλλαγμένα,  μαθαίνοντας λ.χ. ότι η ιστορία κάνει κύκλους, ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο που έρχεται κατ΄ επανάληψη στον τόπο και κυρίως αυτό που λέει ο Φώσκολος, ότι δηλαδή: «Είναι ιερά η Ζάκυνθος!».