Το ασπρόμαυρο της πολυχρωμίας μία ερμηνεία για την αποχή στις Ευρωεκλογές.[1]

Τα 22 ασπρόμαυρα ψηφοδέλτια, με τα ονόματα των κομμάτων και των υποψηφίων τους Ευρωβουλευτών, που παραδόθηκαν στον επίδοξο ψηφοφόρο, λίγο πριν την λήψη της κρίσιμης απόφασης, σε μια εποχή έντονης σημειολογικής αναζήτησης των σημείων των καιρών και φυσικά του εκλογικού αποτελέσματος, αποτελούν ικανό θέμα διαπραγμάτευσης, για τη στήλη των ΕΠΙΛΟΓΩΝ του «ΕΡΜΗ», που διακρίνεται πλέον από μία τάση  εβδομαδιαίας περιοδικής παρουσίας.

Γιατί αν θεωρήσουμε ότι η γραφιστική απεικόνιση των λογοτύπων των υποψήφιων κομμάτων, που φυσικά δεν είναι ασπρόμαυρα, υπακούουν σε εικαστικούς νόμους, τότε ενδεχομένως θα ερμηνεύαμε γιατί κάποιοι από εμάς έκαναν εκείνη την επιλογή και κάποιοι άλλοι, την άλλη.

Άλλωστε η καλλιτεχνική θέαση του κόσμου έχει τόσο μεγάλη ποικιλία, που μπορεί από μόνη της να μας αποκαλύψει μία άλλη οπτική των πραγμάτων και να δούμε την καθημερινότητα πιο αισιόδοξα, καθώς οι λεπτές αποχρώσεις είναι αυτές που μπορούν να σπάσουν τη μονοχρωμία, οι οποίες ακόμα και αν παίζουν στη χρωματική γκάμα του ασπρόμαυρου ψηφοδελτίου για τις ανάγκες της κάλπης, μπορούν να διασφαλίσουν τη εύρυθμη λειτουργία μιας δημοκρατίας.

Έτσι: το σημείο, η γραμμή, το σχήμα, η διεύθυνση, ο τόνος, το χρώμα και η υφή, τα βασικά δηλαδή στοιχεία, που συνθέτουν το αλφάβητο της εικαστικής γλώσσας των υποψήφιων κομμάτων, μπορούν να λειτουργήσουν στον κατακερματισμένο κόσμο μας ως εκείνα τα δομικά στοιχεία που θα γεφυρώσουν μέσω της Τέχνης, τη διαίσθηση με τη νόηση, το χάος με την τάξη.

Γιατί μέσω αυτών, επιδρούν πάνω μας, νόμοι της Φύσης, και σε συνδυασμό με τις εν ενεργεία ψυχολογικές δυνάμεις μας, βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας, και τελικά αποφασίζουμε για το προς τα πού και με ποιον θα πορευτούμε.

Έτσι η ευθεία γραμμή, που είναι η μικρότερη απόσταση ανάμεσα σε δύο σημεία, γίνεται για το μάτι μια γραμμή γεμάτη ταχύτητα, αποφασιστική και δυναμική.

Αντίθετα η κάθετη, μοιάζει να παλεύει ενάντια στη βαρύτητα, και δηλώνει απόφαση, θέση και ανάταση.

Η καμπύλη είναι μία γραμμή τρυφερή και ευαίσθητη. Η αβίαστη κίνησή της, εκφράζει το ανθρώπινο μέτρο, την ελευθερία.

Το τρίγωνο, αιχμηρό, με γωνίες που τρυπάνε, εκφράζει την ένταση, δηλώνει κατεύθυνση και οδηγεί.

Ο κύκλος, συγκεντρωμένος, τέλειος, συμβολίζει το ατέλειωτο, θυμίζει τη Γη, και εκφράζει προστασία.

Αλλά και τα χρώματα, που έχουν επιλέξει τα υποψήφια κόμματα, ξυπνούν την πιο κατάλληλη διάθεση για το σκοπό του σχεδίου τους. Γιατί γνωρίζουν καλά, ότι δεν είναι το μάτι μας που εξασφαλίζει αυτή την επιλογή, αλλά το ερευνητικό μυαλό, που ξέρει πώς να διεισδύει στις αμφισημίες της όρασης και σ’ αυτό το ερευνητικό μυαλό στοχεύουν.

Ο Ελβετός  Heinrich Wölfflin (1864-1945), ο μεγαλύτερος ίσως ιστορικός της τέχνης της προηγούμενης γενιάς, στο θεμελιώδες του σύγγραμμα «Βασικές έννοιες της Ιστορίας της Τέχνης», που δημοσιεύτηκε το 1915, υποστήριξε ένα μεθοδολογικό σύστημα, με τη βοήθεια του οποίου, είναι σε θέση να κρίνει κανείς όχι μόνο την ποιότητα του καλλιτεχνικού έργου, αλλά ν’ αναγνωρίσει τα ιστορικά γνωρίσματα της εποχής, μέσα από έναν συνδυασμό όμοιων καλλιτεχνικών στοιχείων.

Η άποψή του εκφράζεται τέλεια στη γνωστή του παρατήρηση, ότι η ουσία του Γοτθικού ρυθμού είναι εξίσου φανερή σ’ ένα μυτερό παπούτσι, όσο και σ’ έναν καθεδρικό ναό!

Όσο περισσότερο δηλαδή φορτίζεται ένα αντικείμενο με θρησκευτικά συναισθήματα, τόσο πιο δύσκολο είναι να το αντιληφθούμε οπτικά.

Μας μαγεύουν περισσότερο οι γοτθικοί ναοί, παρά τα γοτθικά παπούτσια, και η αιτία βρίσκεται όχι μόνο στην πολύπλοκη σύνθεσή τους, αλλά στο γεγονός ότι η ευσέβεια που αποπνέουν, μας κατακυριεύει.

Τι σκεφτόμαστε λοιπόν πίσω από το παραβάν ή καλύτερα, κάτω από ποιες δυνάμεις αποφασίζουμε;

Ας ευχηθούμε ότι η ανάλυση για το εκλογικό αποτέλεσμα της 7^ης Ιουνίου, να μην εξαντληθεί στην ερμηνεία του φαινομένου «αποχή». Άλλωστε, όπως γράφτηκε και στο Μεσαιωνικό «Έπος του Ρόδου»:

Αυτός που θέλει μια εικόνα καλά να δει,

σ’ απόσταση πρέπει να είναι.

Γιατί όλα τα ελαττώματα, που βλέπουμε από κοντά

με την απόσταση εξαφανίζονται

Κι εκείνα που από μακριά θαυμάζουμε

Φαίνονται ωραία, αλλά χοντροκομμένα

Όταν από κοντά τα δει κανείς…

---

[1] EΡΜΗΣ, 12-6-2009