Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2014

Ο Νικόλαος Βαρβιάνης και ο Ανδρέας Βεζάλ: Η συμβολή του Νικόλαου Βαρβιάνη και ο τρόπος διαχείρισης από τον ίδιο της ιστορικής πληροφορίας για την θανή του Βεζάλ στη Ζάκυνθο.



H ανακοίνωση πραγματοποιήθηκε στην στρογγυλή τράπεζα στην οποία συμμετείχε το Μουσείο Σολωμού & Επιφανών Ζακυνθίων με θέμα: «Ταξιδεύοντας με τη μηχανή στο χρόνο: Η Ζάκυνθος, ο Βεζάλ και οι επίγονοι», στο Θέατρο Σαρακινάδου, την Πέμπτη 4 Σεπτέμβρη 2014, στο Διεθνές Συνέδριο για τον Ανδρέα Βεζάλ.



ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 1


Τον Μάιο του 1999 κυκλοφόρησε από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας ένα ανθολόγιο που περιέχει είκοσι ξενόγλωσσα ποιήματα συνθεμένα ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΟΥ Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ, με εισαγωγή του Δημήτρη Μαρωνίτη και επιμέλεια του Νάσου Βαγενά.[i] Από το ποιητικό αυτό παλίμψηστο, ένα ποίημα από την Ιρλανδία του Ντέσμοντ Ο’ Γκρέηντυ με τίτλο Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ, σε μετάφραση Γ.Π.Σαββίδη, μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση.

Αν και μας σύντριψαν τα ιερά αγάλματά μας
και μας βγάλαν με φλόγες από τα άβατά μας,
οι θεοί μας ωστόσο δεν είναι διόλου νεκροί.
Πάντοτε αυτοί μας οδηγούνε.
Πάντα θυμούνται οι ψυχές τους.
Πάντα η δύναμή τους ποτίζει τον αέρα μας.

            Το ποίημα αυτό είχα στη σκέψη μου όταν άνοιξα το Αρχείο για τον Ανδρέα Βεζάλ, που είχε ευλαβικά συγκεντρώσει ο Νικόλαος Βαρβιάνης και φυλάσσεται στο Μουσείο Σολωμού & Επιφανών Ζακυνθίων.
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 2


Ποιος όμως ήταν ο Νικόλαος Βαρβιάνης;

Γιος του Αντωνίου Βαρβιάνη, από παλιά ευγενή οικογένεια της Ζακύνθου[ii], ο Νικόλαος Βαρβιάνης [iii](1898-1980), σπούδασε Βιοχημεία και Φαρμακευτική Χημεία στο Παν/μιο της Αθήνας. Έλαβε μέρος στους δύο μεγάλους παγκοσμίους πολέμους, σαν έφεδρος αξιωματικός του Ναυτικού, και πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση 1941/44, τιμώμενος με τα ανάλογα μετάλλια. Στη διάρκεια της Κατοχής διέσωσε τα σολωμικά χειρόγραφα από τον ιταλό καταχτητή, θάβοντας τα στο κτήμα του στο Καλουπάκι, φυλαγμένα στις μεγάλες γυάλινες νταμιτζάνες, που έβαζε το ιώδιο στο Φαρμακείο του.[iv]
Γι’ αυτές του τις πράξεις η Πολιτεία τον τίμησε με το Χρυσό Φοίνικα (1963) και το Σταυρό των Ταξιαρχών του Β΄ Τάγματος του Γεωργίου του Α’ (1965). Στους σεισμούς του 1953, εγκαταλείπει την οικογένειά του και το φλεγόμενο Φαρμακείο του και επιδίδεται στη διάσωση των ιερών κειμηλίων. Τότε διασώζει για δεύτερη φορά τα χειρόγραφα του εθνικού ποιητή μέσα από τις φλόγες της Αγγλικής Τεκτονικής Στοάς «Αστήρ της Ανατολής».
Γι’ αυτό και η Ακαδημία Αθηνών σε πανηγυρική συνεδρίαση στις 31/12/1953, του απονέμει τιμητική διάκριση.
Έκτοτε ο Βαρβιάνης θα μοχθεί για την ανοικοδόμηση της νέας Ζακύνθου. Πρωτοστατεί στην εκ θεμελίων ανέγερση του Ιστορικού Ναού της Φανερωμένης και στην αναστήλωση του ιστορικού Ναού του Αγίου Γεωργίου των Φιλικών. Ιδρύει με δικά του έξοδα το Μουσείο Κατοχής και Εθνικής Αντιστάσεως και στη συνέχεια το χαρίζει στο νέο Ιστορικό Αρχείο της Πόλης. Μοχθεί για το καμπαναριό της Πικριδιώτισσας και το προσκυνητάρι του Αγίου Φανουρίου.

Συμμετέχει στην ανέγερση, τον εμπλουτισμό και εν συνεχεία στη λειτουργία του Μ.Σ.Ε.Ζ. και μέχρι το θάνατό του το υπηρετεί σαν Α’ Αντιπρόεδρος.
Το Μουσείο τον τιμά το 1981 με προτομή του γλύπτη Νικόλαου Περαντινού.
Τοποθετημένη στον προθάλαμο του άνω ορόφου καλωσορίζει τον επισκέπτη στημένη θα’ λεγε κανείς στο φυσικό της χώρο. Ο Σολωμός, πρώτος οικοδεσπότης στο πλατύσκαλο του ισογείου και ο Βαρβιάνης δεύτερος, εκείνος στον οποίο η Ζάκυνθος και η Ελλάδα ολόκληρη οφείλει τη διατήρηση της μνήμης…
Λάτρης της ομορφιάς και της παράδοσης
Μέσα από τα μπάζα και τα’ αποκαΐδια
Μάζεψε σε πείσμα κάθε διάδοσις
Τα κατοπινά της πόλης μας στολίδια.
γράφει ο Γιάννης Δεμέτης στο Ζακυνθινό Βήμα[v], τεύχος 38, 14/7/81.


Το Αρχείο για το Βεζάλ διασώζεται:
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 3


1.  σε έναν ξεχωριστό φάκελο δεμένο με σκοινί από το ίδιο το χέρι του Βαρβιάνη και
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 4


2. Ως ένθετο στις σελίδες 152 - 163Γ, μέσα στο ιδιόχειρο σύγγραμμα: Ν. Α. ΒΑΡΒΙΑΝΗ: «Ο,ΤΙ ΣΩΘΗΚΕ ΜΕΣΑ ΣΕ ΜΙΑ ΚΟΛΑΣΗ ΓΙΑ ΓΕΦΥΡΩΜΑ ΜΕ ΤΑ ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ» και άλλα επίσης «ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΕΠΙΣΗΣ ΜΕΤΑΣΕΙΣΜΙΚΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ, ΟΜΙΛΙΑΙ Κ.Λ.Π.» 1964-1974.
Κάτω αριστερά στην ιδιόχειρη αφιέρωση διαβάζουμε: Προς το Μουσείον Σολωμού & Επιφανών Ζακυνθίων δια την Βιβλιοθήκην του. ΔΩΡΕΑ Ν. Α. ΒΑΡΒΙΑΝΗ. «Το παρόν βιβλίον σελιδομετρηθέν έχει σελίδας 233 & φωτογραφίας σπανίας, δυσευρέτους Νο 60 (ιδέ σελίδα με λεπτομερή πίνακα εις σελίδα 232 όπισθεν)»
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 5


Πηγαίνοντας στην τελευταία σελίδα διαβάζουμε: «Η τοποθέτηση του αγάλματος της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, βγαλμένης από τα κόκκαλα των Ελλήνων, δωρεά προς την Ζάκυνθον της ευγενικιάς Κυρίας Αγνής Αλ. Κύρου, συνέπεσε κατά ευτυχή, εθνική συγκυρίαν & με την κατάρευσιν και απομάκρυνσιν της Στρατιωτικής Δικτατορικής Κυβερνήσεως προς επικράτησιν ομαλού πολιτικού βίου, του Κοινοβουλευτισμού ειδικώτερον.
Έτσι κλείνει η όλη μου αυτή ενδιαφέρουσα ιστορική τοπική συγγραφή, ίνα δια ταύτης ενημερώνονται αι ερχόμεναι γενεαί, των αφαντάστων δεινών & περιπετειών των οποίων υπέστη η ολοσχερώς καταστραφείσα πόλη μας κατά την σεισμικήν περίοδον, των προσπαθειών όπου κατεβλήθησαν μετασεισμικά, προς αναδημιουργίαν και αναζωογόνησίν της. Ζάκυνθος, Ιούλιος 1974 , Ν.Α. ΒΑΡΒΙΑΝΗΣ»
            Από το ιδιόχειρο αυτό λεύκωμα προέκυψε η εξαίρετη έκδοση: «Η Ζάκυνθος, Μουσείον Διον. Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, α΄ έκδοση: Αθήναι 1977, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, β΄ έκδοση: Αθήνα 1999, εκδ. Μουσείον Διον. Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων & εκδ. Περίπλους.
Στην πολυδιαβασμένη, γιατί ακριβώς είναι αγαπημένη, εισαγωγή του Διονύση Ρώμα της έκδοσης αυτής, διαβάζουμε [vi]: «Όπως ο Κοντορεβιθούλης σκορπούσε πίσω του ψίχουλα λευκά που θα του δείχνανε το δρόμο του γυρισμού, έτσι και η φυλετική μνήμη κάθε συγκροτημένης ανθρώπινης ομάδας, διαβαίνοντας το σκοτεινό δάσος του Χρόνου, στήνει φωτεινά σύμβολα που θα επηρεάσουνε σαν μια αλυσίδα από μαγνητικά πεδία τον προσανατολισμό της εκπολιτιστικής εξέλιξής της».

Γιατί όμως ο Βαρβιάνης διάλεξε σαν φωτεινό σύμβολο φυλετικής μνήμης τον Ανδρέα Βεζάλ;

Τι είναι αυτό που τον έκανε να μοχθήσει για να τοποθετήσει την  προτομή του στη νέα πόλη, της οποίας τα σπαράγματα μάζευε μέσα από ερείπια, σεισμούς, πυρκαγιές και  καθολική καταστροφή;

Μια ματιά στο Αρχείο του Μουσείου θα μας διαφωτίσει.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 6

«΄Ο,τι σχετιζότανε με το νησί μας πριν από τον κατακλυσμό του 1953 από τα κουρέλια της θεατρικής μας αυλαίας ως τα χειρόγραφα του εθνικού ποιητή και από τα κεφαλοκόλονα του φωσκολιανού ναού της Θάλειας ως τα μαδημένα στεφάνια της «πεντηκονταετηρίδος» του Σολωμού -όλα σημαντικά κι ασήμαντα, στραφταλίζανε στα μάτια του σαν τις χρυσές μάσκες που ξέθαψε ο Σλήμαν στις Μυκήνες!», γράφει ο Διον. Ρώμας.

Η μορφή ωστόσο του Βεζάλ, μοιάζει να αποτελεί ξεχωριστή ψηφίδα στο παλίμψηστο που ο Βαρβιάνης και οι σύγχρονοί του μοχθούν να συνθέσουν χτίζοντας την καινούργια Πολιτεία.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 7


Στη σελίδα 152 -154 του προαναφερόμενου συγγράμματος στο αρχείο του Μουσείου, είναι καταχωρημένη η Μορφωτική Ομιλία: «Ο ΑΝΑΤΟΜΟΣ Α. VESALIUS ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ». Υπό ΝΙΚΟΛ. ΑΝΤ. ΒΑΡΒΙΑΝΗ γεν. γραμματέως της Κρατικής Επιτροπής Διασώσεως Ιστορικών Χώρων και Μνημείων Ζακύνθου γενομένη εις τους μετασχόντας της εις Ζάκυνθον εκδρομής της Φυσικομαθηματικής Σχολής και του Φαρμακευτικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών υπό την ηγεσίαν του Καθηγητού Παν. Κρητικού, εις θέσιν ΚΑΛΟΓΕΡΑΤΑ του κόλπου του Λαγανά Ζακύνθου την 23η Ιουνίου 1961.
Στην αρχή ο Βαρβιάνης αναφέρεται στο βιογραφικό του Βεζάλ και σημειώνει πώς βρήκε τραγικό θάνατο ναυαγός στην ακτή του Λαγανά. Πιο κάτω γράφει:  «…Έπειτα από χρόνια επί του τάφου του αναφέρεται ότι ετέθη λατινικά η εξής επιγραφή:
Τύμβος Ανδρέου Βεζαλίου του Βρυξελιανού ο οποίος απέθανε
Κατά τας ειδούς του Οκτωβρίου του 1564 κατά το πεντηκοστόν
Έτος της ηλικίας του όταν επέστρεφε από τα Ιεροσόλυμα.
Και κάτω το επιτάφιον επίγραμμα εκ του λατινικού κατά ελευθέραν  μετάφρασιν.
            Του Βεσαλίου την κόνιν και τα σεβαστά δια την ανθρωπότητα
            Οστά, όποιος εις το απόμερο αντικρίζει νησί στην άγρια ακρογιαλιά
            Της δασώδους Ζακύνθου….Περαστικός, ας σταματήσει το κουρασμένο
            Βήμα, και ας πιστέψει πως εδώ ένοιωσε ποίος είναι της Φύσεως
            Ο σκοπός και δια κάθε άλλο πράγμα μάταιος ο κόπος»
Και πιο κάτω ο Βαρβιάνης συνεχίζει: «Η Ζάκυνθος, υπερήφανη ότι φιλόξενα και στοργικά κλείει στους καταπράσινους κόλπους της, τα λείψανα μιας τόσο Μεγάλης Επιστημονικής Προσωπικότητος, είχε ονομάσει μίαν από τις πλατείες της αλησμόνητης χαμένης κατά το 1953 Πολιτείας, μπροστά στο Δημόσιον Νοσοκομείον και Ορφανοτροφείον της πόλεως και της Δυτικής Εκκλησίας της SANTA DELLE GRACIE της Παναγίας των Χαρίτων «Πλατεία Ανδρέα Βεζάλ».
             Εις την ωραίαν πινακοθήκην της ανεκτιμήτου Δημοσίας Βιβλιοθήκης Ζακύνθου, η οποία και αυτή κατά την τραγωδίαν του 1953 αποτεφρώθη, είχε αναρτηθεί χαρακτηριστική προσωπογραφία του Μεγάλου Ανατόμου, ο οποίος ενεκροτομούσε πτώμα νύκτα και κρυφά.
            Η δε Κοινότης Παντοκράτορος εις την οποίαν τώρα ευρισκόμεθα και μάλιστα σ’ αυτό το μαγευτικό τοπίο της ηρεμίας και της γαλήνης, του οποίου η επωνυμία «Καλογεράτα» χαρακτηρίζει την τοπωνυμίαν του χώρου, όπου άλλοτε ήτο μεγάλο Μοναστηριακό συγκρότημα Φραγκισκανών Πατέρων, ονόμασε το δρόμο που συνδέει την Εθνική οδόν Πετρελαιοπηγών Κερίου με τον κόλπον Λαγανά, οδός Ανδρέα Βεζάλ.
            Κατά τον Απρίλιον του 1952 κατόπιν ερευνών μας, εις το Αρχειοφυλακείον Ζακύνθου και εις το Αρχείον της Καθολικής Επισκοπής, τα οποία και αυτά δεν υπάρχουν πλέον, δια του αειμνήστου Ακαδημαϊκού Καθηγητού Σπυρίδωνος Δοντά ανακοινώσαμεν εις την Ακαδημίαν Αθηνών σαφή στοιχεία που καθορίζουν την κάτω εδώ ερημικήν ακτήν, ως το μέρος όπου επέθανε και ετάφη ο Μεγάλος Ανατόμος.
            Και με τη στοργική φροντίδα του τότε Νομάρχου Ζακύνθου κ. Δημητρίου Σαμπατακάκη ετέθη αυτή η στήλη, ως ένα μικρό απέρριτο ευλαβικό μνημείο και ελάχιστος φόρος ευγνωμοσύνης της ανθρωπότητος προς την Μεγάλην αυτήν Επιστημονικήν Μεγαλοφυΐαν, τον θεμελιωτήν της Νεωτέρας Ανατομίας, ο οποίος προσέφερεν τεράστιον έργον στην Επιστήμη και στον Άνθρωπο και ο οποίος έσβησε μαρτυρικά κάτω εδώ στο ερημικό αυτό μέρος.
            Πρωτοβουλία δε της Ιατροχειρουργικής Εταιρείας Αθηνών, της προεδρευομένης υπό του Καθηγητού κ. Σπυρίδωνος Οικονόμου, εν συνεργασία μετά της Βελγικής Πρεσβείας η οποία επέδειξε εξαιρετικόν ενδιαφέρον δια την ανακοίνωσίν μας με επαφή με επαφή με ξένα Πανεπιστήμια ιδιαίτερα της LOUVAIN, ητοιμάζοντο δια τον Μάιον του 1954 μεγάλαι διεθνείς επιστημονικαί εορταί εις μνήμην του μεγάλου Ανατόμου, οπότε θα εστήνετο μεγαλοπρεπές μνημείον με την προτομήν του.
            Δυστυχώς η ασύλληπτη  και στη φαντασία ακόμη τραγωδία της Νήσου κατά τον Αυγούστου του 1953, ήτο αφορμή να ματαιωθεί ο προγραμματισμός του διεθνούς εορτασμού, πλην όμως εις προσεχές μέλλον, με την αποπεράτωσιν της οικοδομήσεως της Νέας Πολιτείας της Ζακύνθου, θέλουσι λάβει χώραν καταλλήλως οργανούμεναι διεθνείς εορταί και θέλει στηθεί στο μαγευτικό αυτό τοπίο ανάλογον Μεγαλοπρεπές Μνημείον όπου εις τον κύκλον των αιώνων κάθε περαστικός επισκέπτης και διαβάτης θα αποκαλύπτεται ευλαβικά».

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 8


Στη συνέχεια και με αρίθμηση 158 ενθέτεται σε 28 σελίδες η έκδοση: «Ο Ανδρέας Βεζάλ ο πατήρ της Ανατομίας και η Ζάκυνθος», Αθήναι 1961. Εμπεριέχει λόγους – ομιλίες για τα εγκαίνια της Πλατείας Ανδρέα Βεζάλ στη Νέα Ζάκυνθο, 11 Δεκεμβρίου 1960. Στην τελετή παρέστη και ο Πρεσβευτής του Βελγίου Conte d; Aspremont Lynden.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 9


Στην αρχή περιλαμβάνει την προσφώνηση του Δημάρχου Ζακυνθίων Ιωάννη Μάργαρη προς τον Πρεσβευτή του Βελγίου, ο οποίος ανάμεσα στα άλλα λέει: «Σας οφείλομεν χάριτας Εξοχώτατε, διότι ηυδοκήσατε να τιμήσητε δια της παρουσίας Σας την σεμνήν αυτήν τελετήν της αποκαλύψεως της πλακός της Πλατείας Ανδρέα Βεζάλ. Σας ευχόμεθα το καλώς ήλθατε εις την Πόλιν μας. Θεωρούμεν δε όλας αυτάς τας ωραίας εκδηλώσεις, ως μίαν πολύτιμον επί πλέον συμβολήν εις την σύσφιγξην των ανέκαθεν φιλικών δεσμών μεταξύ δύο Λαών συμμάχων και πρωτοπόρων εις αγώνας δια την Ελευθερίαν, την Πρόοδον και τον Πολιτισμόν.
Ζήτω το Βέλγιον». Η προσφώνηση ενθέτεται και σε χωριστό έγγραφο στη σελίδα 159.

 ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 10


Την προσφώνηση του Δημάρχου ακολούθησε αντιφώνηση του Πρέσβη Conte dAspremont στα ελληνικά. Ανάμεσα στα άλλα αναφέρει: «Είμαι βαθύτατα ευγνώμων εις τον Δήμον Ζακύνθου δια την πρωτοβουλίαν του να απονείμει το όνομα του ένδοξου συμπατριώτου μου Ανδρέου Βεζάλ εις μίαν από τας ωραιοτέρας πλατείας της πόλεώς σας, που ανοικοδομήθη με τόσον θάρρος και τόσας θυσίας μετά την καταστροφήν της του 1953…..Ο Βεζάλ ήτο μαθητής του Κολλεγίου των «Τριών Γλωσσών» του Πανεπιστημίου του Λουβαίν, όπου δια πρώτην φοράν εις την Δυτικήν Ευρώπην εδιδάχθησαν η Εβραϊκή και η Ελληνική γλώσσα εκτός της Λατινικής. Τούτο του επέτρεψε να έλθεισε άμεσον επικοινωνίαν με τους μεγάλους δασκάλους της σκέψεως της αρχαίας Ελλάδος, οι οποίοι μόνον δια μέσου ελαττωματικών μεταφράσεων ήσαν έως τότε γνωστοί. Και ανευρίσκω κάποιαν λογικήν συνέπειαν εις το γεγονός ότι ο Ανδρέας Βεζάλ, ο οποίος όφειλε τόσα εις την Ελλάδα, ήλθε να αποθάνει εις Ελληνικήν γην όπου κοιμάται τον αιώνιον ύπνον, φρουρούμενος από την στοργήν σας. Ας; Είναι το αθάνατον όνομά του υπόδειγμα και σύμβολον της συνεργασίας και φιλίας μεταξύ της Ελλάδας και του Βελγίου.
Ζήτω η Ζάκυνθος.
Ζήτω η Ελλάς».
Στη συνέχεια υπό τα χειροκροτήματα του πλήθους αποκάλυψε την εντοιχισμένη πλάκα ενώ η Δημοτική Μουσική ανέκρουε τους Ύμνους Βελγίου και Ελλάδος.
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 11


Η αντιφώνηση ενθέτεται και χωριστά στις σελίδες 160-161.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 12


Εν κατακλείδι ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Ζακύνθου χειρουργός Γεώργιος Μοθωναίος εχαιρέτισε στη γαλλική γλώσσα την Α.Ε. τον κ. Πρεσβευτή.


ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 13

Αναδιφώντας το αρχείο του Μουσείου διαπιστώνουμε ότι ο Βαρβιάνης τιμήθηκε από τη Βελγική Κυβέρνηση με το παράσημο του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος Λεοπόλδου ΙΙ του Βελγίου στις 7-6-1962. Από εκεί η σχετική φωτογραφία στην πίσω όψη της σελίδας 163Α.

Στη συνέχεια από 18 έως 22 Οκτωβρίου 1964 στο Ανάκτορο των Ακαδημιών των Βρυξελλών πραγματοποιήθηκε διεθνές επιστημονικό συνέδριο για τα 400 χρόνια από το θάνατο του Βεζάλ υπό την υψηλή Προστασία της Α.Μ. του Βασιλέως του Βελγίου Μποντουέν. Σε αυτό παρέστη ειδικά προσκεκλημένος ο Νικόλαος Βαρβιάνης ως εκπρόσωπος της Ζακύνθου, αντιπροσωπεύοντας και την Ελληνική Πανεπιστημιακή Επιτροπή των Αθηνών κατά παράκλησή της.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 14


            Ενώ στη διαφάνεια το ευχαριστήριο του Βασιλιά των Βέλγων της 28ης Οκτωβρίου 1964, δια του Μεγάλου Αυλάρχου Ανδρέα ΣΟΛΛΕΡ,  για την αποστολή των μελετών του:
-«Ο Ανδρέας Βεζάλ και η Πρόοδος της Ανατομίας»,1953
-«Ο Ανδρέας Βεζάλ ο πατήρ της Ανατομίας και η Ζάκυνθος», 1961
-«Το ναυάγιο και ο θάνατος του μεγάλου ανατόμου Ανδρέα Βεζάλ», Πάτραι 1963, από τη σελ. 195 του ιδιόχειρου συγγράμματός του.




            Ο Βαρβιάνης ωστόσο είναι η ψυχή των διακρατικών εκδηλώσεων Βελγίου-Ελλάδας για τα 400 χρόνια από το θάνατο του Βεζάλ (1965). Στη διαφάνεια το Πρόγραμμα των αναμνηστικών εκδηλώσεων  που πραγματοποιήθηκαν στη Ζάκυνθο στις 1 και 2 Μαΐου 1965.
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 15 και ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 16





Με τη φροντίδα του τοποθετείται σε κεντρική πλατεία του Δήμου Ζακυνθίων προτομή του μεγάλου Βέλγου Ανατόμου.[vii]
Στις διαφάνειες σχετικές αναμνηστικές φωτογραφίες από τις τελετές αυτές που πραγματοποιήθηκαν στις 2 Μαΐου του 1965.

Οι φωτογραφίες αυτές θα μπορούσαμε να πούμε δίνουν την ωραία εικόνα των εκδηλώσεων. Πίσω τους όμως κρύβεται μια απίστευτη δουλειά. Αυτό το συνειδητοποιήσαμε αναδιφώντας το αρχείο του Μουσείου.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 17


Ένας μεγάλος αριθμός από τηλεγραφήματα (την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν βλέπετε τα e-mail –για πάνω από 20.000 νομίζω έκανε λόγο το πρωί ο Πρόξενος κ. Τεό Ντίριξ, για την οργάνωση του παρόντος Συνεδρίου), επιστολές, το βιβλίο ταμείου, μέσα από τα οποία φαίνεται ο μόχθος, η αγωνία για να οργανωθεί σωστά η κάθε λεπτομέρεια, αλλά πάνω από όλα ο στόχος να ολοκληρωθούν με επιτυχία οι προγραμματιζόμενες γιορτές στη Ζάκυνθο.
Οι παρακάτω διαφάνειες είναι απλά ενδεικτικές της προσπάθειας που έγινε:

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 18

Το Βιβλίο Ταμείου, στο οποίο είναι καταχωρημένη και η παραμικρή δαπάνη, αλλά και τα έσοδα από δωρεές και χορηγίες. Διαβάζουμε για την εισφορά του Ιατρικού Συλλόγου Ζακύνθου από δρχ. 1.000. Του Φαρμακευτικού ομοίως. Του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών 4.000δρχ. Του Ε.Ο.Τ. Α΄ εισφορά για προτομή 14.995 δρχ. και Β΄εισφορά 20.000 δρχ. Στα Έξοδα διαβάζουμε το ποσό των 15.035 δρχ. στο Γλύπτη Θεόδωρο Βασιλείου για τη φιλοτέχνηση προτομής, σε εστιατόριο ΜΙΜΟΖΑ για γεύματα 1 & 2 /5/65, 820 δρχ.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 19

Το λογότυπο το οποίο είχε τοποθετηθεί στις επιστολές της Επιτροπής Εορτασμού. Όπως βλέπετε όλα είχαν προσεχθεί μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 20


            Η Ένωση διπλωματούχων Πανεπιστημίων και Ανωτάτων Σχολών του Βελγίου απευθυνόμενη στον Πρόεδρο της Τοπικής Επιτροπής Τουρισμού Χαρ. Ζώη ζητά  20 δωμάτια για να μεταβή στη Ζάκυνθο στις 1 & 2 Μαΐου, προκειμένου να παρευρεθεί στις εκδηλώσεις.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 21


Είναι εντυπωσιακή η ανταπόκριση όπως φαίνεται στο ιδιόχειρο σημείωμα προς τον Γεννικό Γραμματέα της Ενώσεως Τριαντάφυλλο Δ. Θεοδωρίδη, το οποίο μάλιστα συνυπογράφουν οι: Βαρβιάνης- Ζώης.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 22


            Κατάσταση συμμετεχόντων στις εορταστικές εκδηλώσεις. Διαβάζουμε το όνομα του Πρέσβη του Βελγίου, του Επισκόπου Καθολικών των Ιονίων Νήσων, του Βουλευτή Ζακύνθου Τάλμποτ Κεφαλληνού, του Πρύτανη της Ανωτάτης Εμπορικής Χ. Σπηλιόπουλου, του Καθηγητή του Παν/μίου Αθηνών Κ. Αλεβιζάτου, του Ακαδημαϊκού Αντωνίου Σώχου, του δημοσιογράφου Μανώλη Γλέζου και πολλών άλλων.


 ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 23


Το τελευταίο ημερολογιακά έγγραφο που εντοπίζουμε στο αρχείο του Μουσείου με ημερομηνία 6 Οκτωβρίου 1967 βρίσκεται στην σελ. 196Α . Σε αυτό διαβάζουμε στη γαλλική γλώσσα το έγγραφο της Βασιλικής Ακαδημίας του Βελγίου με το οποίο ο Βαρβιάνης για τη συμβολή του στην ες αεί μνημόνευση του Βέλγου ανατόμου στη Ζάκυνθο, ανακηρύσσεται μέλος της κλάσεως των Επιστημών της Ακαδημίας του Βελγίου.
 ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 24


«Η ζωή όμως δε σταματά, είναι δυνατότερη από το θάνατο και αδιάφορα τα χρόνια κύλησαν και κυλάνε… Η Ζακυνθινή ψυχή, ολόρθη και «αλώβητη», ακολουθεί πιστά την παλιά παράδοση μέσα σ’ ένα πλήθος αναμνήσεων, μιας ατέλειωτης πομπής γενεών που πέρασαν κι έζησαν για να δημιουργήσουν τη μεγάλη εθνική Ιστορία της, την ατμόσφαιρα της θρυλικής γοητείας της και την ανεκτίμητη πνευματική προσφορά της, που για χρόνια κράτησε τα σκήπτρα μέσα στην ελληνική διανόηση» γράφει στο περίφημο λεύκωμά του «Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ» ο Νικόλαος Βαρβιάνης.
Κλείνοντας την παρούσα ανακοίνωση δεν μπορούμε να μην διατυπώσουμε την άποψη ότι απόψε η ψυχή του Βαρβιάνη, από τη σφαίρα  που  βρίσκεται, θα χαίρεται που στη Νέα πόλη δεν θα υπάρχει μόνο μία πλατεία  Βεζάλ, αλλά δύο προτομές αφιερωμένες στη μνήμη του.

Αφού
οι θεοί μας ωστόσο δεν είναι διόλου νεκροί.
Πάντοτε αυτοί μας οδηγούνε.
Πάντα θυμούνται οι ψυχές τους.
Πάντα η δύναμή τους ποτίζει τον αέρα μας.

Σας ευχαριστώ.








[i]-Kέντρο Ελληνικής Γλώσσας, με τον τρόπο του Καβάφη, Είκοσι ξένα ποιήματα, Θεσσαλονίκη Μάιος 1999, σελ.31
[ii] Παναγιώτη Χιώτη, Ιστορικά Απομνημονεύματα Επτανήσου, τόμος 6, Ζάκυνθος 1887, σελ. 324-326.
[iii] Λεωνίδα Χ. Ζώη, Λεξικόν Ιστορικόν και Λαογραφικόν Ζακύνθου, τόμος Α’, Ιστορικόν-Βιογραφικόν, Αθήναι 1963, σελ. 76-78
[iv] Περιοδικό «Φαρμακευτικός Κόσμος», έτος 9ο, Αύγουστος-Σεπτέμβριος 1998, τεύχος 54, στο άρθρο του Τάκη Χονδρογιάννη «Νικόλαος Α. Βαρβιάνης(1898-1980)».
[v] Εφημερίδα «Ζακυνθινό Βήμα», τεύχος 38, 14/7/1981.
[vi]-Νικολάου Βαρβιάνη, Η Ζάκυνθος, Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, α’ έκδοση: Αθήναι 1977, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, σελ.11, β’ έκδοση; Αθήνα 1999, εκδ. Περίπλους (σελ.13).
[vii]Χάρη Πάτση, Μεγάλη Δωδεκάτομη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, τ. 1, σελ.133-135.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου